POEKOEL TEROES POT
"ZO WAS INDIË"
"In de Tong Tong van 1 dec. 1976,
blz. 22, roemt de heer Ritman het
onlangs verschenen prentenboek
"Zo was Indië. 1850 - 1950". Hij
merkt aan het slot van zijn bespre
king op: "De uitgave is fraai ver
zorgd en de reproductie van het
fotomateriaal laat niets te wensen
over."
Deze lofuiting kan worden verwacht
van de zijde van de redactie van
TT, want in het boek is vermeld,
dat deze uitgave tot stand kwam
door welwillende medewerking van
o.m. deze redactie.
Ik deel de de genoemde visie van
de heer Ritman niet. Wel is het
boek fraai, het papier en de band
zijn mooi, doch de reproducties zijn
veel vager dan de oorspronkelijke
i afbeeldingen. Wellicht is dit inhae-
rent aan het reproduceren van re
producties als deze. Dit is echter
niet het ergste. Een ernstige te
kortkoming is het feit dat op al
van bladzijden kleine gedeelten van
de tekst zijn weggevallen, terwijl
het ontbrekende niet te reconstru
eren is".
DR. MR. H. F. W. LUIKING
Enige onzer lezers beklagen zich bij
Tong Tong over tekortkomingen van
de uitgave van Joop van den Berg's
"Zo was Indië", door de firma Luiting
in Laren. Wij hebben er ongeveer 350
van verkocht, waarvan een deel op
bestelling vóór het boek was versche
nen en het aantal klachten over on
nauwkeurigheden, drukfouten, kwali
teit van de reproducties blijft zeer be
perkt in aantal. Er zou dus geen reden
zijn, op de uitgave terug te komen,
ware het niet, dat aan de basis van
de klachten de gedachte ligt, dat Tong
Tong op enigerlei wijze betrokken of
geinteresseerd zou zijn bij deze uit
gave. De reden daarvan is duidelijk;
onder degenen die de samensteller
van dienst zijn geweest noemt hij aan
de binnenzijde van de omslag Tong
Tong. Dat stellen wij op prijs, maar
die vermelding geeft bij degenen die
niet helemaal tevreden zijn met hun
koop blijkbaar aanleiding tot misver
stand.
Tong Tong heeft namelijk niets te ma
ken gehad met de uitgave, ook niet in
de vorm van raadgevingen, laat staan
met de keuze van de behandelde on
derwerpen of van de reproducties.
Op verzoek van de uitgever heeft
Tong Tong de in onze bibliotheek aan
wezige jaargangen van d'-Oriënt tijde
lijk afgestaan aan de samensteller.
Wij deden dat volkomen belangeloos
omdat wij meenden dat de uitgave
velen uit onze kring zou interesseren.
Wij zijn daarvoor niet gehonoreerd en
wij zijn verder ook niet geraadpleegd
over de verwerking van het materiaal.
Voor ons was het boek dus even
"nieuw" als voor andere lezers toen
Ons reservefonds voor moeilijke da
gen
Tong-Tong wil geen subsidie. Het wil
voortbestaan alleen als U dat wilt.
Met uw steun poekoelen wij teroes!
giro 6685 t.n.v. Ind. Tijdschrift Tong
Tong.
Hieronder laten wij, onder hartelijke dank
zegging aan alle schenkers, de verant
woording volgen van de giften die zijn
binnengekomen voor het reservefonds voor
Tong Tong over November 1976.
A. A. 25,A. Burg 10,A. Bitterlich
25,J. F. Bleichrot 10, Dr. C. A. v.d.
Bosch 25,Drs. H. H. A. v. Blomme-
steyn 20,F. G. Beer 10,R. A. Bieri
10,J. Boon v. Ochsée 10,Mevr. M.
ten Bosch 25,W. Boverhof 15,H. J.
H. Bickers 10,W. F. B. Bangert 46,
J. Boogaard-Staneke 30,F. L. Brakkee
het verscheen.
Wie dus meent, kritiek te moeten uit
oefenen op bepaalde tekortkomingen
in "Zo was Indië" wende zich tot de
samensteller of de uitgever. Tong
Tong heeft met de uitgave niets (her
haal niets) van doen.
Met name richten zich klachten op de
reproductie van het fotomateriaal. Wij
vonden dat die niet te wensen over
laat, in aanmerking nemende dat het
hier gaat om reproducties van repro
ducties. Wij dachten, dat ieder wel
begreep dat een reproductie van een
foto in een tijdschrift (dus op zichzelf
wper van een reproductie) uit de aard
der zaak niet te vergelijken is met
het origineel. Het spijt ons, dat wij in
onze bespreking niet nog eens met
nadruk hebben gewezen op het feit,
dat de reproductie van een reproduc
tie uiteraard in belangrijke mate moet
achterblijven bij het origineel.
Er waren, zoals wij reeds zeiden, al
tal van bestellingen bij onze boekhan
del binnengekomen na de,eerste aan
kondiging dat de uitgave in voorbe
reiding was (en niemand dus nog kon
weten hoe het boek er uiteindelijk uit
zou zien). Men had blijkbaar groot ver-
v. Oosten 25,Mevr. J. W. Cassa 10,
J. L. Th. Coldenhoff 4,70; Th. G. Cassa
63,A. B. C. David 10,C. T. Douwes
10, K. S. van Dalm-v. Loon 7,50; L.
Enneking 10,K. M. Graichen 25,P.
D. Th. Geerlings 3,I. Z. de Graaff-v.d.
Geugten 25,Mevr. Grooss 19,Mevr.
Groose 9,10; H. J. B. Hendriks 25,H.
W. ten Hoorn 4,E. Huyzentruyt 10,
J. C. H. H. 5,P. J. v.d. Horst 10,W.
A. Hesselink 25,E. A. Hars 14,A. L.
Heunks 25,M. C. E. Hoekstra 10,
Huitink 15,Mevr. Hoogkamer 25, P.
Juch Arnold 25,M. A. Jut 19,J. Ch.
Keasberry 20,J. A. Kolling Prins 10,
Mevr. X. E. de Kock-Birsack 50, E. A.
Kunst-Graichen 10,J. B. Loveriks 10,
A. D. v. Leeuwen 20,R. Mariouw 10,
L. von Michalofski 20,A. J. Moerker-
cken 25,Mevr. Ch. J. Molewijk 10,
Mr. F. du Marchie Servaas 9,J. A. L.
Meuleman-de Wit 25,J. Th. Muller
20, Mej. N. Th. v.d. Nouland 25,
N.N. 15,Mej. A. H. Overdijkink 10,
H. L. F. Ouboter-v. Wijngaarden 15,
Joh. Olieslaeger 50,K. A. Pfenning-
werth 50,—; L. Palm 25,—; RCF 25,—;
J. A. Ronkes 14,A. G. W. Reinhardt
14,F. J. J. Robbersen-Molenaar 15,
A. M. Swart 5,—; E. H. S. 15,—; J. J.
Schlette 50,M. Sirag-Nobel 15,W.
A. Sikman 10,P. Stolk 10, A. v.
Velthoven 10,F. L. Vennema 14,R.
M. Visser 50,C. Valenbreder (U.S.A.)
53,70; Ir. J. F. Wolterson 25,—; J. J. Wul-
ffraat-Buskop 35,J. A. Wasch 13,50;
A. J. C. Weydemuller 10,H. C. F. Wei-
tes-von Stockhausen 20,Mevr. M. Wou
ters 5,N. H. Wichers-Bleckman 10,
J. Willemsen Sterckx 10,Mevr. G. Zaal
berg 30,
In November 1976 binnengekomen
f 1592,50
trouwen in samensteller en uitgever.
In hoeverre dit vertrouwen is be
schaamd laten wij in het midden: wij
hebben ook een aantal enthousiaste
reacties ontvangen na de verschijning.
Misschien schuilt er een les in het
geen zich nu voordoet: overtuig U zo
enigszins mogelijk van hetgeen een
bepaalde uitgave voor U zou kunnen
betekenen door een bezoek aan onze
boekhandel, waar men de ten verkoop
beschikbare boeken kunnen worden
ingezien.
Wie teleurgesteld is, zal zich wellicht
herinneren dat in dezelfde rubriek in
TT van 1 dec. waarin "Zo was Indië"
werd besproken een ander "Indisch"
boek werd aangekondigd als één van
"ander en meer gedistingeerd allure
dan het zo juist besproken boek (Zo
was Indië).
En tenslotte, over smaak valt niet te
discussiëren: het boek van Van den
Berg geeft belangwekkende informa
tie over één aspect van de Indische
samenleving (het Europese) en naar
onze mening zullen velen onder ons
het, ondanks tekortkomingen, met ge
noegen doorbladeren.
JHR.
4
