Hoe Sabang reageerde op codewoord
"Berlijn" (slot]
l
Links: een opname van de baai van Sabang. Rechts: de sociëteit van Sabang, welbekend voor menig verlofganger.
Vlot verlopende actie had groot succes.
Waar bleven de KNIL-militairen? Die moesten een ongeveer een kwartier duren
de toespraak van hun troepencommandant aanhoren. Maar daarna waren ze tot
de tanden gewapend zeer snel bij de met draaiende motor gereed liggende
bootjes en startte de overmeesteringsoperatie. Elke motorboot zette koers naar
zijn doel. Aan boord van de "Wega" werden de voor- en achtertrossen losge
gooid en "full speed" werd opgestoomd naar de ingang van de baai van Sabang
teneinde deze af te grendelen.
Het liep allemaal gesmeerd, doch in
wezen zat hier een lelijke kink in de
kabel, want volgens het "plan de cam
pagne" moest de "Wega" zonder de
komst van het KNIL af te wachten di
rect naar de ingang van de baai op-
stomen om een eventuele vluchtpo
ging van in het bijzonder de in de
buitenbaai verankerde "Sophie Rick-
mers" te verhinderen. Luitenant Kelder
was hiervoor heel erg bang vooral om
dat het geruime tijd zou duren eer hij
de Duitse koopvaarder zou bereiken.
Bij het embarkeren van de KNIL militai
ren in voor de start gereed zijnde bo
ten zijn dan ook tussen hem Ggm Klerk
kortstondig heel harde woorden ge
vallen. Door het verlate ontmeren van
de "Wega" trad de situatie op, dat
de "Wega" aanvankelijk achter het
gewestelijke vaartuig naar buiten
stoomde!
Ggm Klerk zal voor zijn optreden wel
zijn redenen hebben gehad, wellicht op
nautisch-technisch gebied. Misschien
ook omdat hij op de hoogte was van
het feit dat buiten op zee Engelse en
Franse oorlogsbodems patrouilleerden
en een vluchtpoging dus weinig suc
ces kon hebben.
Opgemerkt moet worden, dat het bin
nenvallen van de Duitsers in Neder
land en dus het afkomen van het co
dewoord "Berlijn" enige dagen van
tevoren werd "aangevoeld" ja zelfs
zodanig, dat ergens in Sabang onder
het gebruiken van een aperitief bij het
doorkomen van het codewoord "Ber
lijn" zeer zure gezichten werden ge
trokken. Dat was in het "Sabang-ho-
tel", waar de "shipping clerk" Roselje
de kapiteins van de vier Duitsé koop
vaarders had uitgenodigd voor een
borrel; dit was een pracht van een
streek behorende bij het "plan de
campagne". Behalve een listige streek
typeert dit wel zeer duidelijk het "aan
voelen" van de inval in Nederland,
want Roselje had de kapiteins (op in
stigatie van kapitein Supheerdt toch
een paar uren vóór de inval) tot het
zogenaamde borreltje uitgenodigd!
Wij zullen om ons een idee te vormen
hoe de overmeestering geschiedde
Welcker en Monné volgen. Zij voeren
vanaf de "Wega" recht op de "Linden-
fels" af, die vertuigd in de binnenbaai
lag. De Duitse bemanning had deze
aktiviteit al heel gauw in de gaten en
haalde de valreep op. In de motorboot
maakten Welcker, Monné en de 10-
KNIL-militairen zich gereed om het
schip te enteren, doch ziet, nog vóór
de motorboot de "Lindenfels" had be
reikt liet men de valreep weer zakken.
Was er aan boord strijd geweest wie
de "lakens zou uitdelen"?
De kapitein was in het Sabanghotel
aan het apéritief (met een zuur ge
zicht). Trouwens die had aan boord
toch niet veel te vertellen, want tot
zijn staf behoorde een zeer fanatieke
Nazi-georiënteerde 2de stuurman.
Die had in feite de leiding aan boord.
Had deze fanatiekeling op dit beslis
sende uur het commando toch moeten
overlaten aan de meer gematigde 1ste
stuurman? Wij zullen het wel nimmer
te weten komen, maar een feit was
het, dat de valreep weer neergelaten
was, zodat bij het langszij komen van
de motorboot de militairen onder lei
ding van genoemde officieren rap de
valreep op konden klimmen. Welcker
met zeven militairen bezette het dek
en dreef de Duitse bemanning naar
de bak. Monné spoedde zich met drie
Ambonnese soldaten naar de machine
kamer. Toen zij die binnen kwamen
zagen zij door de roosters heen onder
in de machinekamer een stel Duitsers
rondscharrelen. Met één militair met
getrokken klewang voor zich en twee
militairen met getrokken klewang ach
ter zich, stormde Monné met karabijn
de trappen af. Hier waren tien Duit
sers bezig met het aanrichten van
vernielingen. De buitenboordkranen
waren kennelijk ruim van tevoren zo
danig losgeschroefd, dat ze nog
slechts met twee bouten gehouden
werden. Twee Duitse machinisten pro
beerden met een voorhamer een bui
tenboordkraan stuk te slaan. Aan het
bevel van Monné om daarmee te stop
pen werd niet'direct voldaan. Er zat
dus niets anders op dan "schieten".
Dat hielp; alle Duitsers holden weg in
de richting van het ketelruim. Monné
bleef in de deur tussen machinekamer
en ketelruim staan en waarachtig, wat
een brutaliteit, daar zag hij wéér een
soort voorhamer, althans een machti
ge hamer heen en weer gaan. De per
soon, die de hamer bediende stond
achter een schot. Nu geen pardon,
meteen schieten en wel ongeveer in
de richting van de stevige knuisten,
die de hamer hanteerden. Gelukkig
bleek dat afdoende te zijn. Alle Duit
sers verlieten met de handen boven
het hoofd via een andere deur het
ketelruim en voegden zich bij hun col
lega's op de bak. Eén van hen werd
gesteund door een makker. Het was
de man, waarvoor het eerste schot
gelost was. Dit schot was niet op de
persoon gericht. De man bleek ge
raakt te zijn nadat de kogel in de be
trekkelijk kleine ruimte ergens tegen
afgeketst was.
Machinekamer en ketelruim werden
nog eens grondig nagelopen. Alles
o.k., de overmeestering was dus ge
lukt. De gewonde Duitse machinist
werd onder militaire geleide naar de
wal gebracht voor behandeling door
de militaire arts. Welcker liet de ove
rige bemanningsleden één voor één
14
