^Baii de eerste èn in de 5de klas, als die er is. Soms zenden ze de kinderen eerst naar de school en houden ze er jaren lang weer vandaan om ze er als het hun past te gelegener tijd weer eens heen te sturen. Het gaat later met de verworven kennis precies zo als het gaat in de hogere regionen. Als het diploma is verkregen, worden de boeken met een ver hoorbare klap dichtgesmeten en men kijkt er zo lang men leeft, verder nooit meer in. Ondanks de school is het aantal buta huruf (letterblinden of analfabeten, als je het woord niet mocht kennen) zeer groot, ook onder de bekleders van een ambt in de periferie. Daar om is de z.g. djurutulis in een kam pong een man van grote betekenis. In het land der blinden is éénoog ko ning. Maar ik was niet van plan om een tirade op de kennis der massa te houden, maar je een mop te vertellen. Dat oord Naun Kadjang heeft z'n naam te danken aan twee kampongs, waar van de combinatie der namen de naam van de school maakte. Er is nl. ter plaatse alleen één school en de kam pongs liggen er beide een eind van daan. Het is in het ergste hongerge- bied van Biting, waar elk jaar honger is. Vandaar de naam lapar biasa. O- verigens hier niet zó wonderlijk, om dat het volk er zeer weinig werkt. Ze gaan niet vóór negen uur of later naar hun tuinen. Toen wij er kwamen en bij de meester binnenreden, was 46% der kinderen absent. Het was in de omtrek uncanny stil. In de kampongs waar anders altijd leven en bedrijvig heid is, heerste stilte des doods. Mijn mensen voelden zich zeer weinig op hun gemak. Al het volk was de bos sen in om raut (ondo is de maleise naam en het is een soort knolgewas) te zoeken en ze hadden de kinderen meegenomen, omdat ze toch geen bekal er voor hadden. De kinderen komen vaak van -vrij ver naar de school en blijven daar dan in, wat ze believen te noemen, een asrama. Deze asrama's zijn meestal bambu of houten loodsen en bestaan uit een huis, meest met een lek dak en een bale-bale. Ik heb reeds meer dan ge noeg hierover gerapporteerd en ver tel er hier maar niet meer over. Annex aan de "asrama" is een dapur. Dat is ook een huls van bambu of afgekeur de planken, meest met een nog lek ker dak en daar moeten de hummels dag-in, dag-uit zelf hun eten koken. De bodem van de dapur is moeder aarde en daarop heeft men een aantal kookplaatsen. Dat zijn enige stenen waarop men een aarden kruik kan zetten en waar men met hout een vuur onder en tussen maakt. Eenmaal per week of eenmaal per veertien dagen gaan de kinderen terug naar hun kam pong en halen daar dan de bekal (mondvoorraad, fourage, wat je het wilt noemen) voor de volgende termijn. Deze bestaat meestal uit niet veel an ders dan ubi kaju, djagungkolven, RECHTSTREEKS VANAF AMSTERDAM NAAR JAKARTA/MEDAN RETOUR V.Af 1.750,— TICKETS 1 JAAR GELDIG. Inlichtingen bij: ORIENT TRAVEL B.V. Singel 512 - Amsterdam - Tel. 020-23 74 84 (4 lijnen) Telex 15275 soms een beetje groente voor een of twee dagen en in zeldzame gevallen wat beras. Als er lapar is dan is er niets mee te geven en blijven de kin deren thuis om mee te gali in de bos sen naar raut. Wel zo was Naun Ka djang. 's Avonds kregen we bezoek van de jonge onderwijzer, de oude was weggegaan om eten te zoeken in een andere kampong en van een ver re kampong was er een kepala komen mampirren. Als ik zeg 's avonds, dan meen ik na de middag en het zal on- geveer 3 uur zijn geweest. De grote droogte kwam ter sprake en ik hoor de, dat er nog geen regen was ge vallen. In geen maanden. Toen zeg ik zo langs mijn neus weg: "Oh, dat is toch kassian voor jullie, maar het is voorbij. Wij brengen niet alleen obat, maar ook regen. Wacht maar even". Laat nu ruim een uur later de lucht betrekken met dikke donderwolken en vlak boven het bivak een geweldig on weer losbarsten met de donder pats boven op de bliksemflikkeringen en wat in vele jaren niet was gebeurd, de regen werd ingeleid door een ha gelstorm. De brokken ijs, die er neer vielen waren zo groot als knikkers en niet rond, doch gewone brokjes ijs. Daarna stak een storm op en viel er een regengordijn drie uren lang, zoals men dat hier kan hebben. Alles in ons lekke bivak was kletsnat, mede door de wind, die het water naar binnen sloeg en de alang alang atap, een dun laagje overigens (men is hier gauw tevreden als het werk voor een ander is) van het dak veegde. Onze paar den, die buiten aangebonden stonden om te proberen hier en daar een sprie tje gras af te grazen, werden van dat hemelbombardement zeer onrustig, doch er ging er gelukkig geen van door. De volgende dag gingen we verder naar een oord, dat Radjong heet en waar ook nog geen regen was. We kwamen er tegen de middag en be loofden er regen voor die dag. Prompt antwoordde Pluvius met vier uren stortregen. Deze keer zonder onge lukken voor ons, want ik zette de aan wezige overheid direct aan het repa reren van het dak en het lekte heel wat minder dan de vorige dag en niet op mijn veldbed. Er was alleen maar regen. Geen hagel en geen donder. Twee dagen later in Mok herhaalde zich dit merkwaardige fenomeen nog maals. Wij zijn nu de erkende regen makers van de streek. Met dat al is het toch een verbazend vreemd ver schijnsel. Hoe komt het?! Bericht aan toekomstige bezoekers van het eiland BALI en aan hen die familie, vrienden, kennissen of klan ten hebben die genoemd eiland gaan bezoeken Hoewel het zelden voorkomt dat ie mand onvoldaan terugkeert van een bezoek aan Bali, blijken de meeste bezoekers die op een reisorganisatie zijn aangewezen te hebben gemist wat een hoogtepunt van kunstgenot had kunnen zijn. Bedoeld is hier de PURI LUKISAN "RATNA WARNA" te Ubud in welk museum voor heden daagse kunst de mooiste werken van overleden en nog levende schilders en beeldhouwers zijn ondergebracht. De reden waarom die belangrijke be zienswaardigheid veel wordt overge slagen is omdat de gidsen er niets aan verdienen! Zou het museum hun geld toestoppen, dan zouden ze u er wél brengen Een andere reden zou nog wel eens kunnen zijn dat u, na een bezoek aan dit prachtige, door de bekende Ne derlandse kunstenaar Rudolf Bonnet ontworpen en ingerichte, museum we! eens zou kunnen gaan onderscheiden wat voor minderwaardig spul als "Ba- li-kunst" wordt aangeboden op ver kooppunten waarbij de gidsen finan- ciëel betrokken zijn. V.I.P.'s die Bali bezoeken worden zon der uitzondering naar dit museum ge bracht. leder ander die Bali bezoekt moet er op staan dat dit museum in Ubud alsnog in het programma moet worden opgenomen als het er niet al op prijkt. Het in de hand werken van onbekendheid om daarvan misbruik te maken is een kwaad dat niet ge noeg kan worden aangepakt - ook in gevallen als hier bedoeld. Laten zjj die het museum hebben le ren kennen anderen op het bestaan ervan wijzen zodat dit onderdeel van toeristenbedrog geen doorgang zal kunnen vinden. H.S. 11

Moesson Digitaal Tijdschriftenarchief

Tong Tong | 1977 | | pagina 11