LOES NOBEL:
Tussen Sneeuw en Lava
Rijstkorrels Vallen
Ik zal je niet haten
sneeuwvogel
hoewel je mijn bruine huid
bespuwt
Mijn aarde is te rijk om
uitgeput te raken
aan de voet van de vulkaan
zat ik met
gekruiste benen
toen ik je zag staan
Ik zal je niet haten
Van Loes Nobel, geboren in Soerabaja
en nu als Mevrouw Reket-Nobel in
Eindhoven wonend, verschenen niet
zo lang geleden twee dichtbundeltjes
"Rijstkorrels vallen" en Tussen sneeuw
en lava". Op bescheiden schaal uit
gegeven en aan de grote publiciteit
ontgaan, zouden we ze ook nooit in
huis hebben gehad als de dichteres
ze ons op aanraden van Willem Brandt
niet had toegezonden.
Dichten en gedichten zijn zulk per
soonlijke zaken dat kritiek in welke
zin ook, eigenlijk nooit juist kan zijn.
Is het ooit de bedoeling geweest van
Loes Nobel om iets te dichten wat
Willem Brandt of Mevrouw X of mij
zou kunnen treffen of ontroeren? Be
slist niet. Er zit in elk gedicht altijd
een intimiteit, een affaire tussen dich
teres en haar emoties, vaak onmoge
lijk om tussenbeide te komen, te kun
nen mee-begrijpen en meevoelen.
Maar plotseling een wijd open deur
een herkenning van haar nooitvergeten
Indisch-zijn.
Er is bij Loes Nobel bewust uiting ge
geven aan een drang tot zelf-analyse,
confrontatie met de dingen die buiten
haar om bestaan.
Een Indisch meisje met de onderhuid
se zonnewarmte van haar geboorte
land, met, zoals ik uit haar gedichten
kan lezen, nog altijd niet gewend veel
uit het leven hier, als vanzelfsprekend
aan te nemen. Lees haar "Kleur be
kennen":
Kameleon op mijn huid
langzaam bruiner
roerloos
kleur bekennen
in een stad vol mensen
waar duizend doden strijden
als een ervan mijn zoon is
zal ik kameleon zijn.
Zijn Willem Brandts gedichten in "Het
Land van Terugkomst" als een schit
terend kleed van kleurig patch-work,
duizend op zichzelf staande dessins,
samengevoegd tot één mozaik van
harmonieuze gedachten en gevoelens
voor zijn Grote Liefde, Indonesië, zo
volkomen anders is de poëzie van
Loes Nobel.
Woorden, zinnen in kortgehouden stac
cato, soms dapper uitdagend, dan
weer besluiteloos als een triest kind
dat lang van huis weg is.
geen enkel taal te baat nemend
kijkt de bergketen mij dagenlang na
als ik drijvend
op de oceaan kleiner word
is het niet jammer
dat ik mijn land verlaat
Niet al haar gedichten hebben die
toon van herinnering, strijd, aarzeling,
er zijn ook heel blijde, positieve re
gels. U zou beide bundeltjes moeten
lezen. En dan zult u, als u kritischer
en stukken taalkundiger bent dan ik
tekortkomingen ontdekken. Misschien
een te beperkte woordkeuze, mis
schien te vaak overspringend van de
ene vaagheid (voor Loes zelf dui
delijk) op de andere. Ze struikelt vaak
over haar gedachten, die ze toch weer
synchroon laat lopen met de cadans
van haar woorden. Erg knap.
Ach, gedichten zijn toch ook maar ge
dachten die je kwijt moet op de een
of andere manier. U schenkt misschien
een kopi toebroek en belt een goede
vriendin. Ik wandel een eindje om met
de hond, die net zo ongerijmd is als
Lilian Ducelle
"Rijstkorrels vallen" uitg. Stichting
Opwenteling f 5,50, porto 1,70.
"Tussen sneeuw en lava", Uitg. de
Beuk, f 7,50, porto 1,70 (beide
boekjes samen f 2,75 porto) verkrijg
baar boekhandel Tong-Tong.
Tong-Tong krijgt zo vaak zoveel mooie, leuke, interessante foto's dat we gewoon sakit
hati hebben dat we niet veel meer kunnen plaatsen. Heel vaak ontbreken duidelijke ge
gevens over de plaatjes en dat brengt bezwaren. Men wil weten hoe, wie, waar. Veel
foto's ook waarvan je de herkomst niet eens weet of vergeten bent. Zoals deze foto
bijvoorbeeld. Ik vond haar ineens weer en ik moest haar terugzenden naar Mevrouw de
Raadt-Prange. Dat zal ik bij deze doen, maar toch eerst in Tong-Tong zetten. Zijn het geen
schatjes deze kleuters in nationale klederdracht? Neen, geen carnaval maar een feestelijke
hormat voor belangrijk bezoek. We moesten u dit plaatje toch niet onthoudenl
16
