Electrisch rijst koken
Veilig, makkelijk en tijdbesparend
Nooit meer aangebrande rijst. Rijst in de pan, knopje indrukken, klaar
U kunt uitgaan, andere dingen doen zolang als U wilt. De rijst blijft,
ook als ze gaar is, op temperatuur.
NATIONAL RICE COOKER
Inhoud 1 liter f 112,50
Inhoud IV2 liter f 122,50
Inhoud 1,8 liter f 132,50
Inhoud 2,8 liter 185,
Inhoud 3,6 liter 200,
Verzendkosten f 7,f 8,
Abonnee's Tong-Tong 3 termijnen mogelijk.
Tong-Tong B.V. - Prins Mauritslaan 36 - Den Haag - Giro 6685
ver het lot van haar man en begaven
wij ons naar het convooi, enkele hon
derden meters van ons huis, waar wij
vader met beide handen op de rug
gebonden op een der auto's zagen
zitten, tesamen met enige anderen w.
o. Teuku Hasan (Sjahbandar), Teunku
Hadji Kasah, Achmad Badawi en Sjam-
suddin, Hoofd van Politie. Mijn vader
zag ons en zeide glimlachend: "Het is
niets, ga maar naar huis." Even later
vertrok het convooi in Westelijke rich
ting. Wij bleven het nastaren, totdat
het uit het gezicht verdwenen was; de
omstanders troostten ons, dat mijn
vader niet schuldig was en dat wij
voor hem moesten bidden.
Toen wij thuis kwamen, drong het pas
goed tot ons door wat er gebeurd was.
was. Wij voelden ons zeer bezorgd,
ook al, omdat wij van de gebeurtenis
sen in Pidië hadden gehoord (acties
tegen de uleë-balangs te Tjumbo'.)
Onze bezittingen waren gering, niet
zoals een "uleë-balang tihi' toekwam
met 18 onderhoofden. Wij bewoonden
een dienstwoning, terwijl ons stamhuis,
gelegen te Meunasah Pira', dat in
voorbije jaren gediend had als basis
tijdens de strijd tegen de Nederlan
ders reeds begin 1945 verkocht was
omdat wij geen geld bezaten, dit
te herstellen.
De volgende dag arriveerde te Lho'
Soekhon Teuku Hasan Ibrahim, tijdens
het Ned. bestuur Sjahbandar van
Keude Blang Djruën, met 20 met ge
weren bewapende lieden, die het kan
toor van mijn vader bezetten en dit
inrichtten als hun hoofdkwartier.
Na een week kwam mijn vader weer
te Lho' Soekhon terug. Het was tegen
het vallen van de avond, en wij kregen
bericht dat wij hem konden ontmoe
ten. Mijn vader was niet gebonden. Hij
gaf ons de raad niet bezorgd te zijn
en zeide: "Ik heb geen schuld en ik
begrijp het niet. Het is in de handen
van Allah; vergeet niet te bidden en
maak U dienstbaar aan de samenle
ving." Dit was de laatste maal, dat wij
vader zagen.
Op de zelfde avond, omstreeks 8 uur,
werd hij met enkele anderen in O.
richting weggevoerd. Wij vernamen
later, dat hij in Panton Labu werd vast
gehouden, slechts gekleed in onder
broek. Daarna volgden weer andere
berichten, dat hij in Idi zou zijn, of
Noord van Panton Labu, waar hij vast
gehouden werd, om van het leven te
worden beroofd.
De moord op Teuku Radja Sabi
Uit de gegevens, aldus Aboe Bakar,
die wij verzameld hebben, blijkt, dat
het voornemen om T.R. Sabi te elimi
neren kwam vanuit een onverantwoor
delijke groep. Deze dingen gebeuren
gemakkelijk in een overgangsperiode,
in een gezagsvacuüm.
Terwijl wij dit noteren, denken wij aan
de beschuldiging t.o.v. Teuku Tjhi' Tu-
nong als inspirator van de overval te
Meurandeh Paja op 26 januari 1906.
Misschien is het ook de ironie van de
geschiedenis, die wil, dat T. R. Sabi
van de aarde werd weggevaagd, voor
dat hij de vreugde-dansen rond de
vrijheid kon aanschouwen die reeds
door zijn ouders was begeerd, door
zijn stiefvader Pang Nanggroë, door
zijn panglima's, die hem beschermden
en meevoerden en zovele anderen.
De berichten luidden, dat het lichaam
van T. R. Sabi zonder de gebruikelijke
gebeden aan God werd overgedragen,
zoals de gewoonte is bij beschaafde
mensen.
Zondige en bloeddorstige handen had
den hun dierlijke begeerte volbracht.
Het adelaarsjong volgde het voetspoor
van zijn beminde moeder, Tjoet Meu-
tia, welke sneuvelde op 25 oktober
1910, zonder dat haar graf ooit ge-
Links op de foto Teuku Djohan, zoon van
het adelaarsjong, rechts Tuanku A. Jalil,
zoon van T. Radja Keumala uit het Sultans-
geslacht van Atjeh. (Foto H. Ika Daroy,
aug. 1976)
vonden is. De mare gaat, dat toen
T. R. Sabi neergesabeld zou worden,
de klewang het lichaam niet binnen
drong. Er zijn ook berichten, dat toen
hij neergeslagen zou worden, de hand
van de beul verstijfde, zodat hij met
vereende krachten moest worden af
gemaakt, en het lijk zo maar werd
weggesmeten.
Gesprek met de zoon van het
adelaarsjong (aug. '76)
In de voorgalerij van mijn kamer in
het Ika Daroy Hotel, aan de Jl. Mara
lë te Kuta Radja zit Teuku Djohan (46),
oudste zoon van Teuku Radja Sabi.
Hij had zich voorgesteld in het Ne
derlands: "Ik ben Teuku Djohan, zoon
van het adelaarsjong."
Nog vele malen zal hij mij komen op
zoeken. Zijn grootouders gevallen
door Ned. kogels, zijn vader afgemaakt
door ongeregelde Atjehse troepen.
Wat is toch de geheimzinnige band
die, ondanks alles, blijft bestaan tus
sen Atjehers en Nederlanders? Bij zijn
verhalen blijkt hij een felle voorvechter
voor de handhaving van Peutjoet, als
historisch monument, als een "golden
bridge" van vriendschap tussen Ne
derland en Indonesië, hier Atjeh in het
bijzonder. Hij is ambtenaar op de sec
tie Rechtszaken bij de Burgemeester
te Banda Aceh, een eenvoudige be
trekking dus.
In Jakarta spreek ik later de Gouver
neur van Atjeh weer op het kantoor
van de Atjehse vertegenwoordiging,
en stel hem de vraag: "Gouverneur,
als de Burgemeester het te druk heeft
met andere zaken, kan dan Teuku Djo
han niet belast worden met aangele
genheden betreffende Peutjoet?
De Gouverneur knikt stilzwijgend, pakt
zijn persoonlijke agenda en noteert
dit. Deze Gouverneur weet het en be
grijpt het.
J. H. J. BRENDGEN
19
