Swami Singh's
Oosterse
GONE WITH THE WIND
- Magic-show
- Dance-show
- Kindertheater
Boekingen:
Tel. 020-94 70 59
kwam halen, en het was nog niet eens
5 december.
Men wilde de fiets op mijn boekje
zetten, "verloren gegaan, door gebrek
aan voortvarendheid". Ik protesteerde
hiertegen, mijn onedelstalen ros, zo
als ik verklaarde, was gesneuveld aan
het front en de reden hiervan was,
dat ik als militair altijd voorbereid
diende te zijn op een ambush. Met
veel moeite kon ik de commissie hier
van overtuigen. Maar enkele weken
na dit incident trof het lot mij toch,
■overgeplaatst naar Gilimanoek, aan
gezien het transport van groenten en
fruit op het eind liep. Daarbij had men
in Gilimanoek een chef codekamer
nodig, een rang die naar de mening
van Chinezen als "papieren tijger"
kon worden bestempeld, er was na
melijk niemand anders in de code
kamer.
Maier ben ik jaren later tegen het lijf
gelopen. Ik werkte bij een scheep
vaartmaatschappij te Tg. Priok, toen
een jeep in volle vaart voorbij reed,
krachtig remde, en met dezelfde haast
terugreed. In die jeep Maier die zich
tot commandant van een bootje van
de zeepolitie had opgewerkt. Een
grijns op zijn gezicht alsof hij wilde
proberen zijn eigen oren in te slikken
"roadstone cowboy" zei hij. Ik gaf
hem "the cool eye" en vroeg of hij
soms een schop voor zijn achterste
moest hebben. Weer dat onharmo
nieus gehinnik, dat lachen moest
voorstellen. Wij zijn toen in een res
taurant oude koeien uit de sloot gaan
vissen. Maier was nog steeds niets
veranderd, nog steeds iemand die zijn
eigen consumptie niet betaalde, zodat
ik het maar weer voor hem deed. Mai
er had ook niet door, dat een straat
steen in het Engels "paving-stone" is.
Het zal ook steeds in mijn herinnering
blijven, dat op een avond Karei, Maier
en ik, de haven van Benoa binnen
moesten varen. De verlichting was ge
doofd en Maier was onze uitkijk, Ka-
rel bediende de motoren en ik stond
aan het roer. Het was aan het zee
manschap van Maier te danken, dat
wij iedere boei aan de verkeerde kant
rondden. Wij stonden duizend angsten
uit op het buitenrif te moeten bivak
keren, wij, dat waren Karei en ik,
want Maier bleef opgewekt verkeerde
gegevens door praaien. Er heerste ge
lukkig een springvloed en met nauwe
lijks 5 cm water onder de kiel, kwa
men wij over het rif. Karei drukte dit
heel duidelijk uit: "Wij hadden het ge
tij mee en Maier tegen".
Maier de "roadstone sailor".
BE-ER
Het is gek hoe sommige dingen je
door de jaren heen achtervolgen. Eén
van die dingen voor mij is wel de film
"Gone with the Wind".
Na veel reclame vooraf, het was in
1940 of 1941 werd de film in Malang
vertoond. Het was het gêsprek van
de dag. M'n ouders gingen er natuur
lijk naar toe en ik maar zeuren of ik
mee mocht. Pa zei dat ik nog wel een
paar jaar zou moeten wachten. Intus
sen zag je een levensgrote Clark Ga
ble and Vivien Leigh uitsteken boven
de Rex bioscoop bij de aloon aloon.
Het was 't verhaal over 't leven in 't
Zuiden van de U.S.A. gedurende de
tweede helft van de 19e eeuw. Het
verhaal van katoenplantages, enorme
huizen met witte zuilen en open voor
galerijen, bewoond door elegante "la-
dies" en "gentlemen" die door slaven
werden bediend. Het verhaal over een
tijdperk dat door een burgeroorlog die
het einde van de slavernij met zich
bracht eindigde, en daarmee voor
goed een eind maakte aan een wijze
van leven dat naar de geschiedenis
boeken werd verbannen. Het verhaal
van Scarlet O'Hara en Rhett Butler.
Toen brak de oorlog uit en "Gone
with the Wind" kon je wel vergeten,
helemaal vergeten. Maar ik vond de
originele film-uitgave van het boek,
SPINSTERTJE
"Najaar 1946 snuffelde ik na gedane arbeid
nog al eens rond in het Tjiandjoerse. In het
Zuidelijk gedeelte van die streek had ik
weieens een aanplantje gezien van de laag-
blijvende katoen-variëteit mij van vroeger
bekend uit de omgeving van Koedoes.
Na enige navraag vond ik dit aardige meis-
ke bezig met verspinnen van het ruwe
Produkt." Willem Cl.
in 't Engels, en begreep er geen woord
van. Dus maar plaatjes kijken door.
Er gingen een paar jaren voorbij en
we zaten in 't kamp. Eén van de be
wakers kwam ons vertellen, op een
min of meer sadistische manier, dat
hij kaartjes had voor"Gone with
the Wind." Wie had zin om mee te
gaan? We zwegen allemaal. Nog geen
drie km van ons vandaan draaide de
fameuze film. En ik was nu oud ge
noeg om 'm te zien.
Nog een paar jaar later neusde ik
rond in een boekwinkeltje op Bubutan
in Surabaia en vond er een exemplaar
van het boek dat ik natuurlijk niet
meer had. Ik kocht 't. Ik las 't ook,
met een beetje geduld, wie weet, zou
ik de film ook nog wel zien.
Die dag kwam. Tot een ieder's grote
ergernis werd de film in twee delen
vertoond. En ik zou met vakantie naar
huis gaan, naar de fabriek. Heb ik
ook gedaan, zo tussen deel één en
deel twee door. Er waren precies een
vol dozijn jaren voorbij gegaan sinds
Malang en 'de Rex bioscoop. Het was
de moeite van het wachten waard.
In Holland zag ik 'm weer. Eerst ver
loor mijn verloofde de kaartjes die
gelukkig op tijd teruggevonden wer
den, toen verloor ik de huissleutel na
afloop en moest m'n hospita wekken
om twee uur 's nachts. Gone with the
Wind scheen altijd ribut met zich te
brengen.
Kort geleden werd de film op de T.V.
vertoond. Natuurlijk heb ik weer ge-
nontond, hoe kan 't anders. Zo maar
in je eigen huiskamer en in kleuren.
Dat had je toch nu bijna 40 jaar ge
leden al moeten weten! Deed me den
ken aan Malang toen ik m'n ouders
naar de bioscoop zag gaan; om te kij
ken naar 't verhaal over 't einde van
een tijdperk en een levenswijze ver
bannen naar de geschiedenisboeken.
En zo dicht bij het einde van een an
der tijdperk, ook al verbannen naar de
geschiedenisboeken. Gone with the
wind, net als in de film.
J.L., U.S.A.
21
