TENERIFE
Engku, Tengku of Teuku
Bij het horen van de vliegramp in
Tenerife moest ik onwillekeurig den
ken aan een gedicht van P. van Eyck
dat ik in mijn schooltijd gelezen had.
Door een "klein incident" werden zo
veel mensen naar een andere plaats
gedirigeerd. Zonder dat incident wa
ren ze in Las Palmas geland en was
er geen "grootste vliegramp aller tij
den" in Tenerife geweest.
De Tuinman en de Dood
Een Persische Edelman:
"Vanmorgen ijlt mijn tuinman wit van
schrik
Mijn woning in: "Heer, Heer een
ogenblik.
Ginds in de rooshof snoeide ik loot
na loot,
Toen keek ik achter mij, daar stond
de DOOD.
Ik schrok en haastte mij langs de
andere kant
Maar zag nog net de dreiging van
zijn hand.
Meester, uw paard en laat mij
spoorslags gaan
Voor de avond nog bereik ik
Ispahaan."
Vanmiddag, lang reeds was hij
heengespoed,
Heb ik in het cederpark de DOOD
ontmoet.
"Waarom," zo vraag ik, want hij
wacht en zwijgt
"Hebt gij vanmorgen vroeg mijn
knecht gedreigd?"
Glimlachend antwoordt hij: "Geen
dreiging was 't
Waarvoor uw tuinman vlood. Ik was
verrast,
Toen ik 's morgens hier nog stil
aan 't werk zag staan,
Die ik 's avonds halen moest in
Ispahaan."
Gedicht van Pieter N. van Eyck
(1887 - 1954)
"Waar de mens ook vlucht of wat hij
ook doet,
Hij loopt de DOOD altijd tegemoet."
Las Palmas was het doel, de reis
werd onderbroken
Omdat de DOODin Tenerife had
afgesproken.
Th. K.
In het nummer van 1 april is op p. 17
een door mij ingezonden foto afgedrukt
met een merkwaardige fout in het on
derschrift. Er staat o.m.: "en Tengku
Nazar (zesde van rechts) die niet lang
daarna schoolhoofd werd". Ik had zelf
in mijn onderschrift geschreven enku
Nazar, ten eerste omdat mij bekend is
dat Nazar een Minangkabauer is (de
Minangkabau kent geen adel, wel feo
dale gelar adattitels), ten tweede
omdat in de Maleise landen guru's
met engku worden aangesproken. De
man werd dus altijd "engku Nazar"
genoemd.
Vanaf de eerste dag in Bandjarmasin
spraken al mijn leerlingen op de Seko-
lah Guru Atas mij "vanzelfsprekend"
aan met engku Pernis (soms ook wel
Fernis, een "concessie" zoals oom
Salim op de Indon. Ambassade dat
noemt), n.l. omdat ik van de eerste
dag af zonder aarzelen Indonesisch
tegen hen sprak.
Tengku is een titel van (Oost-) Malei-
se adellijken (bangsawan) zoals Teuku
Iskandar terecht uitlegt in zijn "Kamus
Dewan" (Kuala Lumpur 1970) en zoals
ook in mijn woordenboek te vinden is.
Minangkabauers noemen zich nooit
tengku.
Teuku is een titel van Atjehse adellij
ken (uléebalang e.d.). Tenslotte nog
een merkwaardige noot: De (Minang-
kabause) guru's op Java hebben nooit
willen geloven, dat ik in Bandjarmasin
engku genoemd werd (met engku aan
gesproken werd). Ook mijn medewer
kers in Den Haag vonden het hoogst
merkwaardig.
Hoofdzaak is a) dat ik het zelf nooit
raar gevonden heb. b)Niet alleen Ban-
djarezen en Dajaks, maar ook Javaan
se leerlingen tussen de 25 en 35 jaar
noemden mij zonder aarzelen engku.
Dit bewijs van vertrouwen verguldde
enorm veel van de grote moeilijkheden
die ik met mijn gezin in Bandjarmasin
heb doorgemaakt: Er was geen drink
water, alleen kaliwater, zodat de wa-
PASAR MALAM ZWOLLE 77
Brak alle records van de IJsselhal
De eerste Pasar Malam Zwolle, die
op Paaszaterdag en de beide Paas
dagen in de IJsselhal is gehouden,
heeft de stoutste verwachtingen over
troffen - er kwamen niet minder dan
29.326 bezoekers en dat is niet alleen
het dubbele dan het aantal, waarop
was gerekend, het was ook een abso
luut record voor Zwolle: nog nooit
trok een evenement in de IJsselhal
zóveel mensen!
Organisator R. E. Joenoes zei na af
loop: "Wij zijn weloverwogen te werk
gegaan. Bij de inschrijving is bijvoor
beeld een strenge selectie toegepast.
Voor ons stond voorop, dat wij een
tervlooien in onze karaf rondzwom
men. Ook al kookten we dat water,
het bleef vreselijk modderig smaken.
In maart 1950 wilde het hoofd onder
wijsdienst Situmorang ons (de Euro
pese leerkrachten) al overhalen Repu
blikeins staatsburger te worden en de
Peraturan Gadji Pegawai Baru (met
halvering van ons salaris te aanvaar
den. Kort voor de zomervakantie werd
bovendien van alle Ned. leerkrachten
geëist dat ze in het Indonesisch les
moesten geven. Ik heb op een leraars
vergadering alle Ned. leerkrachten, die
nooit een cursus Indonesisch hadden
gevolgd, aangeraden om in te vullen:
Tidak sanggup (niet in staat daartoe),
waarop na de vakantie bleek dat ze
allen waren ontslagen. Waar ze wel
niet rouwig om geweest zullen zijn,
want het kwam voor dat we enige
maanden achtereen niet veel anders
dan UDANG (garnalen) hadden te eten
in hotel Bandjar. Kort daarna ben ik
er, op raad van BB-ers ook maar uit
gestapt, door mijn 5-jarige vaste dienst
te laten omzetten in een vijfjarig kort
verband, ook al omdat de houding van
Situmorang ronduit vijandig was ge
worden, maar uiteraard wel met me
deneming van een Bandiarese woor
denlijst
Drs. H. D. VAN PERNIS
KWEEKSCHOOL BANDJERMASIN
Mevr. Brocx en de heer A. P. Verduyn
Lunel vulden wat namen aan op de
foto die op pag. 17 van TT no. 16 werd
gepubliceerd.
1e rij rechts dhr. van Pernis, derde
van links mevr. Brocx. Op de 2e rij
tussen haar en dhr Veeneklaas dhr.
Beumer, rechts van dhr. Situmorong
(midden) zit tekenleraar (naam?); voor
ste rij rechts van dhr. Situmorang, dhr.
Doornebos, daarnaast Mej. Hondius.
Rechts achter haar dhr. Verduyn Lunel.
2e rij, eerste van rechts dhr. Lode-
wijks, leraar Nederlands.
kwalitatief goede en aantrekkelijk Pa
sar Malam Zwolle wilden, die goed
was voor 15.000 bezoekers, maar die
in enkele jaren naar 30.000 mensen
zou kunnen groeien. Nu blijkt, dat wij
in de roos hebben geschoten: Zwolle
zat kennelijk op 'n goede pasar malam
te wachten. Velen zijn uit nieuwsgie
righeid gekomen, maar wij zullen alles
doen om van die nieuwsgierigen vaste
bezoekers te maken
Inmiddels is de Pasar Malam Zwolle
78 reeds aangekondigd. Het evene
ment zal ook dan weer met Pasen
worden gehouden. De beschikbare
ruimte zal dan 1000 m2 groter zijn.
4