KRETA SETAN
MAART 1942
De Duivelswagen
65,—
Herinneringen aan onze
grote steden op Java
TONG TONG,
HET ENIGE BLAD DAT
DOOR ZIJN LEZERS
WORDT GESCHREVEN.
35 jaar is 't nu geleden en het is of
het gisteren gebeurde.
Tussen Bodjonegoro en Babat op een opleiding autobesturing had ge-
Oost-Java speelde het zich af. Met een kregen.
gepantserde open scoutcar en enige Om zeker te zijn, dat we door de Jap.
jeeps was 't restant van het eskadron, Inf. niet zouden worden opgehouden,
dat zich ten Oosten van Bodjonegoro liet ik links en rechts van de weg door
bevond weer naar voren gegaan. De het verderop gelegen bedekte terrein
praktisch boomloze weg trok ons niet enige vuurstoten afgeven,
bepaald aan. We waren vaak al "ge- Deze actie had zich ongeveer in 10
plaagd" door een Japans vliegtuigje, min. afgespeeld. Ik verzeker U, dat 't
dat een bundel op scherp gestelde voor ons veel langer leek op dat mo-
granaten uitwierp. Stoppen en in de ment.
droge greppel langs de weg duiken,
was dan een oplossing, die we allen 1975. Ik logeerde in Hotel Mabes op
heel snel uitvoerden. Een commando Kajoetangan in Malang.
"dekken" was daarbij helemaal over- Toegimin woonde in Kampong Boe-
bodig. noelredjo, waar ik in 1950 afscheid
Uit inlichtingen bij de bevolking wisten van hem had genomen. Verbaasd is
we, dat Jap. Inf. zich door het zijterrein niet de juiste term, om zijn verrassing
in de richting Babat begaf. We moes- te beschrijven, toen hij me daar voor
ten erop bedacht zijn, dat ze ons zou- zich zag.
den afsnijden van de eigen Inf. stel- Ik haalde hem over om per auto nog
ling, die zich ongeveer N.Z. bij Babat eens langs de wegen te gaan, waar
bevond, 't Was het 8e Bataljon uit we zulke spannende momenten had-
Malang, dat die stelling bezette. den beleefd.
In de Westrand van de kampong Ba- De afstanden door de vlakte aan de
oerno liet ik halthouden. Ik kan nog kuststrook vielen me tegen, 't Ver
niet verklaren, wat me ertoe bracht de baasde me, dat ik, nu zoveel ouder,
Scoutcar en de jeeps te laten camou- zo goed tegen 't klimaat kon.
fleren en daar ter plaatse stelling te In Baoerno was wel 't een en ander
nemen. Tegen vliegtuigen voelde ik veranderd. Bij een keurig gebouw van
me redelijk gedekt en schootsveld de politie vroeg ik inlichtingen naar
was er in ruime mate. personen, die in maart 1942 daar had-
De bewapening van de scoutcar was den gewoond. Een oude heer kwam
één 12.7 mitrailleur op pivot en enige naar voren, die oppasser was geweest
lichtere wapens. Een nadeel was, dat bij het Kantoor van de Gouverneur van
we vliegtuigmunitie voor dat wapen Oost-Java. Destijds al gepensioneerd,
hadden ontvangen, waardoor we hape- Hij vertelde ons, dat door de Japan-
ringen hadden gekregen door afbre- ners in maart 1942 een grote brand-
ken van de slagpinpunt. Maar er was stapel was gemaakt, waarop het stof-
een reserve-slagpin "gevonden"; dus felijk overschot van Majoor Hori was
voelden we ons sterk. verast.
Lang duurde 't wachten niet. We kon- Er was nadien een gedenkteken op-
den het haast niet geloven, toen we gericht op de plaats, waar hij was ge-
zes motorrijders keurig twee aan twee vallen, maar dat was na de capitulatie
en een geblindeerd autootje zagen aan- van Japan opgeruimd.
komen. Veel afstand onderhielden de Hij liep met ons mee en op de plaats
Japanners niet; het was een ideaal door hem aangewezen, was alleen dor
doel op deze manier. Op 150 m. liet gras langs de weg.
ik 't vuur van de 12.7 openen. Na er zwijgend enige tijd te hebben
De motorrijders drukten hun vehikel gestaan, merkte Toegimin op:
neer en rolden in de greppels langs Sama sekali pertjoema
de weg. Het leek wel, of deze manoeu- Dat was lk met hem eens-
vre speciaal was geoefend. We kon- C1
den goed waarnemen, dat 't vuur op
de auto "goed lag". De aanslagen
waren duidelijk te zien. Naschrift
De cavalerist 1e klas Frits van Manen
had zijn werk goed gedaan. In de "Asia Raya van 15-3-1943 werd
Op dat moment werd ik door mijn on- het volgende bericht opgenomen:
der-cdt. gewaarschuwd, dat in onze "Op de dag, waarop het ontwaken van
rug Jap. Inf. was gezien. Veel tijd het nieuwe Java herdacht wordt, heb-
om te overwegen wat me te doen ben de ingezetenen in drommen - ge-
stond, kwam niet in me op. Een vuur- zamenlijk met de Japanse en Indone-
stoot over de greppel, waarin de mo- sische autoriteiten - een bezoek ge-
torrijders zich schuil hielden en daar- bracht aan het graf van de in Baoereno
na keert maken. Met de betrekkelijk (Bodjonegoro) gesneuvelde majoor
lange scoutcar was dat nog even span- Horie om te bidden voor diens heil
nend op de niet erg brede weg. (zielerust) en hem te gedenken als een
Mijn jeep was keurig 180° gedraaid ridder (edelman) die zijn leven gaf voor
door mijn oppasser Toegimin, die nooit de opbouw van een nieuw Java."
Het eerste fotoboek over de au
tohistorie in Nederlands Indië.
250 prachtige foto's, boeiende
verhalen en kostelijke anecdotes
vertellen u over de eerste auto's
op Sumatra, Java en Bali.
50 Jaar historie op wielen, tegen
de achtergrond van ondernemin
gen, oetan en de ons zo bekende
steden.
Een boek voor jong en oud, voor
autoliefhebber en autohater, want
"Krèta Sètan" is méér dan een
autoboek alleen.
Het werd geschreven door
F. F. Habnit, oud-hoofdredacteur
en uitgever van "De Motor" en
"Het Sportblad" te Soerabaja.
Even "plaatjes kijken" voor u
het boek koopt of bestelt kunt u
op STAND 84 van de Pasar Ma-
lam Amsterdam (18 t/m 22 mei).
PRIJS VAN
"Krèta Sètan, de Duivelswagen"
Bij aankoop een gratis
Java Motor Club sticker!
BOEKHANDEL TONG TONG
Prins Mauritslaan 36, Den Haag.
Telefoon 070- 54 55 00
Batavia koningin van het oosten
- E. Breton de Nijs 50,plus
5,porto
Bandoeng - Hein Buitenweg
30,plus 4,porto.
Herinneringen aan Soekaboemi -
J. M. Knaud 25,plus 4,
porto.
Fotografiën van Soerabaia
G. H. Bartman 13,90 plus
2,75 porto.
Slenter door Semarang - Hein
Buitenweg 16,90 plus 2,75
porto.
BOEKHANDEL TONG TONG
12
