c4tti
we opgeloste malam (kunstwas) v.d.
voorzien van vier kleuren eti
ket, in cellofaan verpakt (om alles nóg
mooier en glimmender en dus aantrek
kelijker te maken), afgezegeld met
gouddraad en sierzegel (net echt toch)
en klaar was Kees. Arbeidsintensief
maar verkocht zichzelf.
Ik verkocht alles en detail (etjeran),
dus zowel per pot of per doos van
6 of 12, want weliswaar werd ik be
naderd door Europese groothandel im
porteurs, maar die boden belachelijk
lage prijzen aan, dus die film ging niet
door, apa gilé.
Opzet keramiek. Vooral in het begin
om erin te komen; men kocht nl. een
pot jam, of zo, zuiver en alleen voor
sier, voor de mooie pot, proefde van
de inhoud en warempeldie viel
101% in de smaak en dus volgden
meer potjes,etc. Later doelbewust te
vens overgegaan op normale glazen
jampotten, 10-12 ct. per stuk uit Sin
gapore en stroopflessen (1-2 ct. per
stuk bij de rombengang groothandel,
murah ja), terwijl de keramiek bleef
voor hoogtijden én blijvende kosteloze
reclame (boleh dong). Onze afnemers
waren o.a. de G.G. van Ned.-lndië,
ziekenhuizen, toko's en huismoeders.
Als slot een zoveelste bevestiging,
dat bijna nooit een profeet geëerd
wordt in eigen land. Eerst was de
naam; Huize "Hillcottage" Kalibakoeng
Java (dus terus terang toch); de ver
koop bleef onder peil. Voorzichtig in
formerend kwam ik er achter: "Jah,
langanan langanan kota, bikinan disini,
kalau dari luar negri lain perkara"!
Ik des duivels, maar onmiddellijk om
gezwaaid op ander, kleiner en notabe-
ne goedkoper etiket met slechts erop;
Jam- and sirup Factory "Hill Cottage"
prepared of fresh treeripened fruit,
rich in vitamines (alles in drukletters)
en érgens weggedrongen in een be
scheiden hoekje (met schrijfletters in
drukvorm): London House. Natuurlijk
mocht ik niet gebruiken b.v. Made in
England of made in London. Hoe dan
ook, de ganse goegemeente vloog er
in met als resultaat, dat soms nacht
ploegen moesten worden ingezet
Als U nagaat, dat dit alles uit mijn
eigen simpele Indo-kokertje kwam
(voor die tijd zeer modern van opzet
en vormgeving en "brengen") en
slechts werd gewerkt met een klein
ploegje, weliswaar werkwillige, onge
letterde, maar niet minder intelligente,
desa-lieden, zal U ook begrijpen, dat
ik met genoegen - én een pietsje heim
wee - terugdenk aan die mooie tijd,
waarin een mens zich nog individueel
kon ontwikkelen en uitleven (dus naast
welvaart, vooral ook welzijn! tegen
woordig een gevleugeld woord) zonder
dwingende maatregelen en onbenulli
ge tegenwerking en bestuurlijke be
voogding. Of zou juist dat kunnen
werken in rust en vrijheid indertijd
mede hebben aangezet tot dadendrang
en succes?! 'm boten semerep.
Reeds enkele jaren woont deze boeng
Atti van Zanten-Mangoen
op 35-jarige leeftijd.
Onze relatie ontstond na het ontvan
gen van haar adres als "adoptie
adres". Haar eerste brief was geda
teerd 12 september 1970 en leek het
begin van een vriendschap over zee.
Het trieste was echter dat het bij deze
ene brief van haar is gebleven. Na een
paar maanden ontving ik een schrijven
van haar man die het overlijden van
zijn vrouw beschreef, ze was zestig
jaar.
In haar brief heeft ze niet willen ver
tellen dat ze die in het ziekenhuis
dicteerde en ernstig ziek was. Mo
gelijk dat iemand haar foto zal her
met betere wederhelft aan de Costa
Blanca in Spanje, sympathiek surro
gaat van Ned.lndië/lndonesia en het
bevalt ons hier heel best hoor. Bèrès
deh.
SI PATUT
N.B Na al die lange jaren intrigeert
mij nog steeds het volgende. Van alle
Indische (en Europese) vruchten heb
ik indertijd jams en siropen gemaakt,
van advocaatvruchten is me dat nim
mer gelukt. Door het met suiker ko
ken, stomen of hoe dan ook, werden
ze bitter en de pulp werd donkergrijs
en zelfs zwart en hoe meer suiker
werd bijgevoegd, hoe erger en hoe
bitter-walgelijker.
Daar ik helaas geen chemie heb ge
studeerd, verzocht ik de ex-suiker-
boeren en/ of andere chemici mij te
willen verklaren, hoé en waaróm deze
- onmiskenbaar chemische - reactie
ontstaat, hoe die te voorkómen en aan
de andere kant, hoe van deze reactie,
wie weet, een nuttig gebruik te maken,
medisch of hoe dan ook. Is deze om
zetting giftig?
Nog iets onbegrijpelijks, waar niemand
kennen en geïnteresseerd raakt. Er
zijn bijna zeven jaren voorbij gegaan
en ik wil over haar schrijven om Atti
van Zanten-Mangoen nog even in her
innering te brengen, ze had geen kin
deren en hoeveel mensen zullen nog
aan haar denken? Uit haar enige brief
wil ik enkele regels overnemen om
haar ook nog even aan het woord te
laten. De brief die ze van mij had ont
vangen had haar
"betoel betoel blij gemaakt. Het ge
beurt niet vaak dat wij liefst van
vreemden uit Holland brieven ontvan
gen, ofschoon wij daar familie en goe
de kennissen hebben, die nadat zij In
donesië - ons - verlieten zo stellig be
loofd hebben briefwisseling te zullen
onderhouden. Maar uit het oog uit het
hért, vooral als ze het in Holland goed
hebben."
Atti werd te Medan geboren. Haar man
was gepensioneerd P.T.T.er. Ook hij is
inmiddels overleden. Weer uit Atti's
brief:
"Weet U wat het leuke is als ik van
Holland een brief ontvang, meestal
komen vriendinnen van links en rechts
dan naar eventueel nieuws informeren.
Velen vinden het toch zo prettig van
Nederland wat te horen al is het maar
een beetje. Ook ik ken dat, iets is er
dat je nieuwsgierig maakt."
Meer kan ik over Atti niet schrijven,
er was slechts éénmaal contact tussen
ons, maar even komt zij nu naar vo
ren want ook zij heeft geleefd, had
familie en vrienden en het zou haar
zeker betul betul blij maken te weten
dat we even bij haar hebben stil ge
staan. E.S.-v.K.
aan schijnt te denken. Als men biet
eet - zowel rauw als gekookt - het is
een raar praatje, maar dan ziet de
urine enkele uren na het eten, rose. Bij
mijn weten is dit alleen bij biet zo,
dus de kleurstof wordt niet afgebroken
en schijnt toch het lichaam niet te
deren. Is hier niets nuttigs uit te ha
len? Bij voorbaat banjak terima kasih
van een nieuwsgierige prang! En TT
hartelijk dank voor de welwillend af
gestane extra ruimte!
P.S. De eerst onbekende en onbelang
rijk lijkende papain en de vroeger ver
guisde en geminachte kedelee waren
óók niet in tel en nü I
Het lot helpt nooit hen, die zichzelf
niet weten te helpen.
Sophocles
15
