"TJIDENG
ZWART OP WIT"
Waarom lach je Mona Lisa?
"SUARA MERDEKA"
Bij Boekh. TONG TONG verkrijgbaar
Van onze goede collega, de Heer
Wahjudi, krijgen wij geregeld het
blad "Suara Merdeka" toegezonden.
Dit is een van de meest objectieve
en best geinformeerde, onafhankelij
ke dagbladen in Indonesië. Een goe
de gelegenheid om Uw Bahasa te
oefenen! Verkrijgbaar bij Tong Tong,
f 0,75 per exemplaar. Opbrengst be
stemd voor de Bruine Bus.
een bundel humoristische vers
jes en tekeningen over het leven
in de vrouwenkampen
door I. Tuckermann en
G. K. M. de Ruyter de Wildt
Voorintekenprijs 7,50 incl. por
to 9,tot een maand na ver
schijning. Daarna 9,50 incl.
porto f 11,
BOEKHANDEL TONG TONG
Prins Mauritslaan 36, Den Haag
IKON bracht kort geleden een serie documentaires op de
televisie over een probleem waar men hier in Nederland
amper weet van heeft en dat, hoe ernstig ook, maar wei
nigen in beroering gebracht zal hebben. Ook veel Indische
mensen misschien, die alleen verrukt en vertederd hebben
kunnen kijken naar de nog altijd mooie landschappen.
Intussen is op Java het grote drama van het catastrofale
erosie-proces in volle gang.
Hoeveel beseft men er op Java zelf van? Hoe kan de een
voudige dessaman begrijpen hoe rampzalig de ontbossing
is, waar hij en zijn vader vóór hem, aan schuldig zijn ge
weest en die de landbouw en tenslotte de heie economie
van zijn land ten gronde zal richten?
Dat ook Indonesië z.g. "nieuwe ketters" heeft (mensen die
de moed opbrengen tegen de stroom in te gaan en de
strijd aanbinden tegen fouten en gebreken in hun land)
spreekt welhaast vanzelf. Het zijn oude ervaren maar ook
jonge intellectuelen met een sterk verantwoordelijkheids
gevoel en liefde voor de medemens die proberen redding
te brengen.
Het komt hier op neer, dat Java op een afschuwelijke ma
nier ontbost is (door de Jap destijds) en dat er nog dage
lijks veel te veel gekapt wordt. De bevolking heeft hout
nodig voor de huizenbouw, brandstof en al die kleine huis-
industrietjes waar hout het voornaamste materiaal is. Er
wordt gekapt en gerooid en niets bijgeplant. Regens spoe
len de kostelijke humuslaag weg nu er geen wortels meer
zijn om die vast te houden. Kale bergen, kale vlakten, het
Paradijs zal over luttele jaren zijn spreekwoordelijke vrucht
baarheid verloren hebben, als er niet nu en radicaal in
gegrepen wordt.
Te weinig middelen, te weinig mensen die weten wat er
gedaan dient te worden, teveel kinderen en teveel zorge
loosheid en berusting, allemaal factoren die de strijd van
de nieuwe ketters bijna onmogelijk maakt. Overal in In
donesië dreigt hetzelfde gevaar, maar Java, met de dichtste
bevolking zal er het slechtst aan toe zijn. En dan Borneo,
waar de Japanners met hun 100-jarige concessie om naar
believen te kappen, grote, diepe wonden in de eens zo
dichte regenwouden hebben gemaakt. Onherstelbaar voor
de eerstvolgende eeuw!
Het maakte mij wee en tegelijk razend
te zien dat over zulke primitieve op
lossingen als bamboeleidingen, pan-
tjorans, pompen en stuwdammetjes
gesproken werd alsof die middelen
niet al eeuwen hebben bestaan. Geen
woord over het onderhoud, de culti
vering, bedachtzame exploitatie onder
de Nederlanders. Geen verwijzing naar
anderhalve eeuw Boswezen, houtves
terij, Provinciale werken, die met een
leger van opzichters, controleurs, in
genieurs met hart en ziel gewerkt
hebben om het groene paradijs groen
te houden. Niet voor zichzelf, JUIST
voor het volk.
En dan alweer die afgezaagde domme
plaatjes van de in weelde levende
belanda (foto van Paleis Buitenzorg!)
die het volk liet ploeteren en zweten
(foto van theepluksters) terwijl hij al
leen toezag (foto van planter, kennelijk
op inspectie).
Als, als, als er eens een geselecteerde
groep belanda's en Indo's had mogen
blijven, telkens op 'n verlengbaar con
tract van drie jaar, om het land na de
Japanse ravage en revolutie te helpen
opbouwen. Als zij eens met hun tech
nische know-how en ervaring mee
hadden mogen helpen het land van
geboorte weer in het zadel te helpen
en te houden. Er zou een nieuwe ge
neratie van nuttige vrienden-voor-het-
leven kunnen opgroeien, verbonden
aan het land niet door geboorte al
leen, maar door gedeelde zorg en ge
deeld succes. Misschien zou Indone
sië er dan nu beter aan toe zijn, dan
met de financiële pleisters op de won
den in de vorm van een niet te stuiten
toeristenstroom. Die komen niet om
bomen te planten, heus niet. Evenmin
minister Pronk. Hoogstens planten ze
slechte gewoonten, nadelige Westerse
welvaartsideeën en schiet alleen het
nooit meer uit te roeien onkruid van
onze Westerse "beschaving" en veel
eisendheid weliger dan ooit op.
Lieve Mona Lisa met je kindje, waarom
glimlach je naar ons? Kijk achterom
naar de stutbalken van je huisje en
zie dat ze totaal aangevreten zijn door
de rajap, en dat je woning op instor
ten staat. Tenzij je man een boom om
hakt en er nieuwe balken van zaagt.
Dan heeft hij je huisje gered, maar
helaas weer zijn steentje bijgedragen
tot de rampzalige ontbossing en de
erosie waarmee we dit verhaal be
gonnen... Het is zo moeilijk te begrij
pen Mona Lisa, lach dus maar
L.D.
5
