De Gouvernements marine hielp een
handje
lc^
AURORA TRAVEL
SERVICE B.V.
TONG-TONG
Bij het onderhandelen met de Japanners in 1940.
Kort na het uitbreken van de 2de wereldoorlog in Europa bereidden de Ver
enigde Staten zich voor op alle eventualiteiten, waarbij o.a. een olie-embargo
tegen Japan werd ingesteld. Japan, dat zelf geen olie kon produceren, onderging
dit als een wel heel zware klap. Het wenste niets anders dan dat Ned. Indië het
nu automatisch van de nodige olie zou voorzien.
Om deze kwestie "even" te regelen
arriveerde in september 1940 te ba-
tavia Ichiro Kobayashi, minister van
Handel en Industrie met een staf van
30 personen. Alsof het de gewoonste
zaak van de wereld was "eiste" hij
direkte besprekingen met de Gouver
neur-Generaal. Minister Ichiro Kobay
ashi kreeg echter een dreun op het
hoofd te incasseren want de G.G. wei
gerde rechtstreekse besprekingen en
verwees hem naar een voor deze ge
legenheid samengestelde Nederlandse
delegatie onder leiding van Dr. H. J.
van Mook, op dat moment gevolmach
tigd minister van het Koninkrijk en
directeur van Economische Zaken.
Na het aanhoren van de exorbitante
eisen van de Japanners werd van
Mook boos, sloeg met de vuist op
tafel en verwees de Japanners naar
de olie-maatschappijen.
De Japanse delegatie hield echter voet
bij stuk en trad daarbij in tegenstel
ling met het ons van Japanse winke
liers en kappers zo bekende overdre
ven nederig en wellevend gedrag, vrij
moedig en zich tegenover Nederlands-
Indië blijkbaar oppermachtig voelend
zelfs brutaal op. Dit bracht de Ned.-
Indische delegatie ertoe een soort af-
leidingstaktiek te voeren, d.w.z. zo
min mogelijk aan de onderhandelings
tafel te verschijnen en zoveel mogelijk
de Japanners op een zijspoor houden
o.m. door het organiseren van een
overvloed aan festiviteiten.
Een onderdeeltje daarvan was het ma
ken van een avondvaart door de baai
van Batavia met Hr. Ms. "Tydeman"
met zowel de complete Ned.-Indische
delegatie als de complete Japanse de
legatie. De "Tydeman" had nameiijk
als vaartuig voor de hydrografische
dienst een zeer ruime tekenkamer op
het bovendek, die een goed onderko
men voorstelde voor de beide hoofden
van de delegaties. Restaurateur Mo
lenkamp van het toendertijd bekende
restaurant Capitool had de opdracht
om met zijn personeel voor een royaal
"natje" en "droogje" te zorgen. De
"Tydeman" was voorts met bloemen
versierd. Het schip geleek een varend
hotel-restaurant. Om een uur of vier 's-
middags werd van de kolensteiger ver
trokken onder aanwijzing van loods
P. van Vliet.
Van Vliet bleef de verdere avond aan
boord om naderhand te assisteren bij
niiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii!iiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii!iiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiini|
het binnenvaren. De opdracht luidde
om vóór donker weer binnen te zijn.
Ver komt men dan niet met de "Tyde
man", die destijds 5 a 6 mijl liep. Even
buiten de kom van Tg. Priok kwam één
van de Nederlandse autoriteiten aan
de Gezaghebber A. Kool, naar aan
leiding van een betreffend Japans ver
zoek, vragen om het eiland Edam heen
te varen. Hoewel een dergelijke tocht
vóór het invallen van de duisternis
niet haalbaar was, besloot Ggm. Kool,
gezien de achtergronden van deze
avondvaart, daartoe. De stemming was
opperbest, er was heerlijke vrolijke
muziek, wat wil je nog meer.
Heel laat in de avond voer Hr. Ms.
"Tydeman" de kom van Tg. Priok weer
binnen en plotseling sloegen beide mo
toren af. Daar dreef het fraaie res
taurant in de meest letterlijke zin.
Sleepboten kwamen te hulp en tegen
middernacht werd in de tweede haven
afgemeerd.
De beide delegaties hebben nauwe
lijks iets van de misère gemerkt en
zo dit wel het geval was hebben zij
het in de verste verte niet betreurd,
want de vele bedienden van het schip
en restaurant liepen constant rond met
bladen vol met de heerlijkste - en
'sterkste' drankjes en borrelgarnituren.
Er heerste bij de Japanners een uitge
laten stemming, resulterende in dans
met dijen-geklets overal en in het
bijzonder in de tekenkamer. De Ne
derlandse delegatie stelde zich hier
tegenover zeer sober op, doch stimu
leerde vermoedelijk het drankgebruik
door de Japanners wel. Vele leden
van de Japanse delegatie konden te
middernacht niet meer zonder hulp het
schip verlaten, zodat aangenomen mag
worden, dat de volgende dag, dank zij
het overvloedig gebruik van Neder
landse "jajem" vermengd met cock
tails en andere drankjes niet veel met
de Japanners onderhandeld zal zijn.
Het "Tydeman"-onderdeeltje van de
"strategie" van de G.G. en Dr. van
Mook kon als geslaagd worden be
schouwd.
F. C. BACKER DIRKS
Informatie-bronnen:
W. A. de Jongh, destijds 2de Officier
aan boord van Hr. Ms. "Tydeman";
A. Kool, destijds Gezagvoerder aan
boord van de "Tydeman";
en "Vaarwel tot betere tijden", door
J. C. Bijkerk.
Aurora Travel Service b.v. kan,
als Indonesië-specialist bij uitstek,
g uw droomreis tot werkelijkheid maken, j
Ontdek de sfeer en de charme
1 van bestemmingen in het verre Oosten 1
g als de Filippijnen, Hongkong,
I; India, Japan, Singapore, Sri Lanka, i
Taiwan of Thailand.
1 Ook voor bestemmingen in Amerika, i
Canada, Australië, of Nieuw Zeeland,
kunt u bij ons terecht.
1 Aurora Travel Service b.v. staat voor j
I* individuele vakantiereizen (geenj
massatoerisme)
zakenreizen
een puur persoonlijke aanpak:
wij bespreken voor u plaatsen
bij die luchtvaartmaatschappij j
die voor uw reis het meest in j
aanmerking komt (bijv. KLM,
Garuda, Qantas, Singapore
Airlines, Thai Airways, Lufthansa|
en Japan Airlines.)
complete service (reisverzeke-1
ringen, hotelreserveringen,
I visabemiddeling). j
i Voor familiebezoeken retours
Amsterdam-Jakarta en Medan
per lijndienst vanaf 1.700,
De dames Anita Hoeboer en
Ans Fanggidaej en de heer
J Wim Simon zullen u gaarne alle j
inlichtingen verstrekken. j
Kantooruren:
J maandag t/m vrijdag 09.00-16.45 uurl
(zaterdags 09.00-12.00 uur
Clauskinderenweg 28
Amsterdam - Osdorp 1018
Tel. 020-19 93 77 19 93 96 j
Iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiil
is de naam voor
het Indisch Tijdschrift
de Uitgeverij
de Boekhandel en Toko
Maar NIET' voor de Pasar Malam
Den Haag. Wij hebben daar to
taal geen bemoeienis meer mee
en het is dus verkeerd om zoals
vroeger te spreken over "De
Tong-Tong". Dit geeft alleen ver
warring. Wilt U ons s.v.p. niet
meer over pasar malam zaken
bellen? Dir. Tong-Tong
18