POIRRIE
POIRRIE
COCOSPALM
uiting.
Op een bal masqué in de Braga was
een gekostumeerde als djongos ver
kleed, die alles in opschudding bracht.
Vele bekenden liepen achter hem
aan om hem op te hitsen weer ie
mand te grazen te nemen. De huis
dokter de trappen opkomende werd
door hem aangehouden: "Toewan tida
boleh masoek, kemaren minoem paït,
belon bajar." Iemand bestelde koffie
voor zich en zijn vrouw. Er werden
drie koppen gebracht. Toen de bestel
ler een aanmerking maakte, nam de
djongos het derde kopje en zei: "Ini
toch boeat saja".
Van Bandoeng uit kan men talrijke uit
stapjes maken naar de Tangkoeban-
prahoe, de waterval Dago, de samen
vloeiing van Tji Taroem en Tjikajoena-
bang bij Dajeukolot, de schietterreinen
Goenoeng Bohong en Padekasie bij
Tjimahi (Militair Infanterie kampement),
de waterval Tjisaroea bij Padelarang
(het militair artillerie kampement), de
visvijver bij Trogong.
Bij al deze uitstapjes nam men een
dogkar of een kar balon. Er werd een
extra paard aangespannen. Waren de
tochten lang, b.v. naar de ondernemin
gen, dan kon men bij een z.g. post
van paarden wisselen. Auto's waren
er nog niet, dus namen dergelijke
evenementen lange tijden in beslag.
Wij hadden als gezegd in Bandoeng
geen gas of electriciteit. Het voor
naamste werk van mijn moeder was
dan 's morgens het schoonmaken van
de Amerikaanse petroleumlampen. Wij
hadden muur- en hanglampen. In de
regentijd was dat bepaald een onple
zierige geschiedenis omdat de lampen
vol met insecten zaten, die de vorige
avond op het licht waren afgekomen.
Bij grote woningen had men natuurlijk
veel lampen en was dit dus een om
vangrijk werkje.
De straten waren zeer spaarzaam ver
licht. Om de 100 m hing midden boven
de weg een straatlantaarn. Elke mid
dag tegen het vallen van de avond
verving een lantaarnopsteker de leeg-
gebrande petroleumlampen door volle.
Het gebeurde niet zelden, dat wij kin
deren bij de lantaarns hele mooie at
lasvlinders konden vangen.
De Chinese kamp was zeer goed ver
licht en wel speciaal door gasoline
lampen. Een van deze toko's van de
Chinees Tjio Tjioe Sioe heette toko
ABC.
Een mop, die over deze winkelier werd
verteld was, dat een dame in de toko
vroeg: "Apa Boleh Crediet, bah?" Het
antwoord was "Tida njonja, disini Am-
bil Barang Contant"!
In deze Chinese wijk, de Pasar baroe,
kon men op verscheidene hoeken
heerlijke pisang goreng of kwee poe-
toeh kopen en vele Nederlandse bur
gers kon men er geregeld treffen. Ook
aan huis kon men heerlijke snoepjes
kopen. Inheemse vrouwen brachten al
lerlei snoep aan huis in grote dichte
trommels. Alles wat men kocht - meest
koekjes - kostte drie duit (een gobang).
«V»IH
ÏM3
- Ken je deze al
- Niet.
"ONDER DE COCOSPALM"
Poirrié's visie op Indische en
Hollandse mensen en hoe hij
denkt dat zij elkaar zien. Een
kostelijke bundel van zijn beste
cartoons
8,50, porto f 2,75
Uitsluitend bij Tong-Tong ver
krijgbaar.
Ook op de aloon aloon kon men in al
lerlei kraampjes zeer goedkoop te
recht. De lekkerste eetwaren, die men
er krijgen kon, waren tahoe goreng -
kwee srabie - bamie basah - kerak
telor - gado gado.
Als wij logé's hadden, tante of oom
of zo, en je kreeg een dubbeltje dan
kon je heerlijk van alles kopen, ook op
het gebied van drinkbare heerlijkhe
den. IJspasrah met stroop soesoeh -
tjendol - bandrek - badjigoer of stroop
met klappah kopior. De maaltijden
thuis kwamen dan wel in het gedrang.
Natuurlijk kon je in Bandoeng ook al
lerlei vruchten krijgen. Zij waren an
ders dan in Oost-Java. De mangga-
soorten waren tjenkier - gedong -
wangie - batjan. Over het algemeen
grof van vruchtvlees, Gendaria, gowoh
- djamboe bol - hondjèh - kemang -
tjempedah - waren ook soorten, die je
in de Oosthoek weinig zag.
We hadden dus óók geen waterleiding.
Het drinkwater werd speciaal door een
waterdrager gebracht. Hij haalde uit
een artetische put twee petroleum-
blikken kook- en drinkwater. Een pi-
koelan kostte 3 tot 4 cent, ook al naar
gelang de afstand van put naar bezor
gingsplaats. Daar werd dan de water
voorraad in grote Chinese martavanen
opgeslagen en voor gebruik nog eens
goed door een zeef gehaald.
Zeevis kon men niet krijgen, doch de
zoetwatervis was van zeer goede kwa
liteit: ikan goerameh - mas - gatas. De
Preanger was bekend om de vele vis
vijvers. Speciaal in Garoet - Leles -
Tjipanas had men grote visvijvers.
Ook met het vlees was het een beetje
moeilijk. Er waren twee Europese sla
gers, Johannes en Vogelpoel. Er werd
heel veel karbouwenvlees gegeten.
Dendeng kerboh met of zonder boem-
boe. Heerlijk hoor!
Groenten in overvloed. Allerlei soor
ten. Enige boeren uit de Transvaal
hadden zich in Lembang gevestigd. Die
verbouwden speciaal aardappels en
dreven ook melkerijen. Enige namen,
die ik mij herinner: Fam. van Kakum,
Fam. Baart, Fam. Ursone Fam. List.
Uit de bergstreken kwam nog altijd
heel goede Arabica-koffie, die door de
bevolking werd verbouwd. Dit was het
gevolg van het Cultuurstelsel van jaren
her.
De arenpalm was voor de bevolking
onmisbaar. De stammen werden uit
gehold en gebruikt in de sawahs als
kleine aquaducten. De bladeren wer
den gebruikt voor dakbedekking (a-
tap). De donkere vezels aan de bui
tenkant van de palm (z.g. dook) ge
bruikte men voor het maken van touw,
bezems, voetevegers, waterzeven, enz.
enz. De vrucht werd verwerkt in lek
kernijen (kolang kaling). Als men een
vruchtentros kapte, kwam er heel veel
vloeistof uit. Dit werd opgevangen en
daar maakte men door inkoken goela
aren van. Deze suiker gebruikte men
weer in allerlei koekjes, voor goelalie,
teng-teng, goela karang, enz. 's Mor
gens vroeg kon men van jonge Soen-
danezen z.g. "legen" kopen. Dit werd
in grote bamboekokers aangedragen.
Het was iets verdunde sap van de
arenpalm en was tegen bederf heel
licht gekookt. Voor 1 cent had men al
een goed drinkglas vol.
Ja, het leven was toen wel uitermate
goedkoop. Een goede rijsttafel kostte
toen niet meer dan f 2,50 in een qoed
hotel.
Het salaris van mijn vader was als
directeur van een bekende handels
onderneming 300,per maand.
P. v. LOONEN
De familie Ursone bestond niet uit
immigranten uit Transvaal, maar uit
Italië (Red. TT)
"Over milieuverontreiniging gesproken, hoe
gaat 't met je zoon?"
27