BOEKBESPREKING DE AMBONNESE FURIE HET TEGENWOORDIGE INDONESIË JHR. Het is een hachelijke zaak, tien dagen voor de verschijning van dit nummer van Tong Tong een enkele opmerking te maken over het drama, dat heel Nederland, ja de halve wereld in zijn greep houdt: de gijzeling. Een blad van wereldformaat als Time magazine wijdt er in zijn editie van 6 juni zijn ope ningsartikel aan. Wij zijn wereldnieuws en dat is maar een zeer pijnlijke on derscheiding. Laat ons hopen dat, wanneer dit nummer van Tong Tong het licht ziet "alles voorbij" is - d.w.z. de vrijheidsberoving van een aantal Nederlanders. Want van het essentiële probleem is ook dan nog geen schilfer opgelost. Integendeel, er zijn er nog een aantal bijgekomen. Met name een heilloze verscherping van de verhou ding tussen blanken en niet-blanken in dit door de eeuwen om zijn toleran tie geprezen land. Van de rond 40.000 Zuid-Molukkers -of wil men: Ambonnezen, want op de ei landen buiten Ambon heeft de onaf hankelijkheidsbeweging nooit veel vat gehad - zijn er ongeveer 12.000 Ne derlanders, bijna 7500 Indonesiërs en 20.000 statenlozen. In de laatste groep zoeke men de fa natiekelingen, de "terroristen". Als men zijn vooruitstrevendheid duidelijk wil demonstreren heten lieden die met geweld hun nationale of sociale doel einden trachten te bereiken "vrijheids strijders" - behalve nu wij in Neder land daarvan zelf het slachtoffer zijn. Nu spreken wij niet van "vrijheidsstrij ders", maar zijn het "terroristen" die de gevestigde orde bedreigen;; Het is maar een weet. Helaas kan er geen twijfel bestaan aan het antwoord op de vraag, of een Dr. Roeslan Abdulgani, wiens carrière in dienst van de Republiek Indone sië zich uitstrekt over een periode van meer dan een kwart eeuw was dezer dagen, op doorreis van Amerika naar zijn geboorteland, enige dagen in Nederland. Hij maakte van de ge legenheid gebruik om in de Haagse ambassade van zijn land een causerie te houden voor een groep belangstel lenden over "Het tegenwoordige Indo nesië en haar perspectieven in de toe komst". Deze veelkleurige vlag dekte de lading niet helemaal: het blpek dat de spre ker zich beperkte tot een uiteenzetting van de binnenlandse politieke toestand in de Republiek. Voor degenen onder zijn toehoorders die zich geregeld be zighouden met de ontwikkelingen in Indonesië moge hij wellicht niet veel nieuws te berde hebben kunnen bren gen, wat hij zei lardeerde hij met een aantal zó puntige opmerkingen dat hij zijn gehoor van minuut tot minuut ge boeid hield. De bijeenkomst - na de oplossing van het fundamentele vraag stuk van het streven naar zelfstandig heid van een verloren eiland in Indo nesië een kans op verwezenlijking heeft. Het is zó duidelijk dat dit niet het geval is, althans dat de Nederland se regering noch de macht, noch de behoefte heeft om daaraan mede te werken. Maar wel mag men stellen, dat zij bijzonder weinig heeft onder nomen dat wijst op begrip van de ontwikkelingen in de laatste kwart eeuw. Eind 1975 werd zij op niet te miskennen manier gewaarschuwd door Wijster en Amsterdam. Tevoren hadden wolkjes als "eens mans hand" haar al voor het slechte weer dat naderde ge waarschuwd. Na de vrijheidsberovin gen toen werd, zo mocht men hopen, het probleem van de aanwezigheid van een minderheid met andere idealen dan meer loon en meer sociale voor zieningen onderkend. Het eeuwige lap middel werd te baat genomen: de re gering stelde "commissies" in, die zouden trachten de kwadratuur van de cirkel te vinden. Helaas brengt het re sultaat van de werkzaamheid van die commissies ons onweerstaanbaar een oud puntdichtje in herinnering: "Ze dronken een glas deden een plas en lieten de zaak zoals zij wasToe gegeven, dat in de huidige situatie, die zich gedurende een kwart eeuw heeft kunnen ontwikkelen, de moeilijkheden haast overweldigend lijken om tot nor male verhoudingen te komen. Maar men krijgt sterk de indruk dat men de Ambonnezen in hun vet heeft laten gaarkoken - om maar te zwijgen van het feit dat men ze met echte geweren soldaatje heeft laten spelen. JHR. causerie volgde nog een korte discus sie - kreeg daardoor meer het karak ter van een vruchtbaar gesprek tussen vrienden dan van een doodernstige lezing. Bovendien had de ambassade in de pauze tussen causerie en dis cussie gezorgd voor een drankje en 'n hapje en dit gaf de bijeenkomst nog duidelijker het karakter van een ge sprek in een vriendenkring dan reeds het geval was door de aard en wijze van de uiteenzetting van de spreker. Het was, in één woord, een bijzonder plezierige avond. Voor wie het nog niet wist was bovendien de uiteenzet ting van dr. Roeslan van de rol van het leger in de Indonesische maat schappij ongetwijfeld in hoge mate verhelderend. De spreker vermeed op elegante wijze in te gaan op een vraag over het vraagstuk der Zuid Molukkers in Nederland, waaraan de aanwezigen op overduidelijke wijze waren herin nerd door de volledige afsluiting van de ambassade door Nederlandse mili tairen ter bescherming van de verte genwoordiging tegen eventuele heet hoofden uit het Zuid Molukse kamp. HET HUIS IN DE GORTSTRAAT Nini Bunt (geboren in 1891) heeft een bekoorlijk boekje geschreven over het ouderlijk huis in het Haagse Gort- straat(je). De familie woonde er in haar jeugdjaren boven de boekwinkel, die haar vader dreef. Wat het boekje maakt tot meer dan de geschiedenis van een meisje, dat zonder veel avon tuur of dramatische gebeurtenissen opgroeide tot een jonge vrouw zijn de evocaties van Den Haag rond de eeuwwisseling. Wie dat heeft mogen meemaken zal kunnen getuigen: zo was het. Maar er zullen niet zoveel Hagenaars behoren tot de categorie die Den Haag zó gekend hebben. Ik ben maar een paar jaar jonger dan de schrijfster en heb er - ik zou bijna zeggen: dus - van genoten, maar ik realiseer mij dat ik behoor tot de steeds kleiner wordende categorie van haar tijdgenoten, die in Den Haag in die tijd thuis waren en vraag mij af hoe latere generaties het zullen ap preciëren. "Het Huis in de Gortstraat" is uitge geven bij Querido en kost f 16,90. J.H.R. TJIDENG ZWART OP WIT "Tjideng zwart op wit" is een bundel tje geillustreerde kamppoëzie, indertijd in het kamp geschreven door twee meisjes van 17 en 20 jaar, behorend tot de "sjouwploeg" van het Tjideng- kamp, waarin het dagelijks gebeuren van het kampleven de revue passeert. Het boekje laat op duidelijke wijze weer eens zien, hoe ook onder de meest barre omstandigheden de mens toch altijd in staat blijft, de humoris tische kanten van de situatie te zien. Degenen die in het Tjidengkamp (en in andere kampen) hebben gezeten, zul len veel van hun eigen leven uit die tijd erin herkennen. De grootste aantrekkelijkheid van het boekje ligt in de eenvoud en de pre tentieloosheid van de gedichten, waar uit een grote echtheid spreekt. De bijna verkwistend aandoende uit voering wat betreft het voor het boek je gebruikte papier staat echter in schrille tegenstelling met de manier waarop vaak in het kamp gedichten en dagboeken werden geschreven: op het papier van lege sigarettenpakjes, restjes van oude schriften etc. "Tjideng zwart op wit" werd voor eigen rekening uitgegeven door de Heer P. M. Adriaanse, bekend om zijn onver moeibare inspanning tot behoud van voor de historie belangrijke kampher inneringen en zijn grote inzet bij het tot stand brengen van de tentoonstel ling "Nederlanders in Japanse kam pen". De zwart-wit tekeningen zijn van Gwendolyn de Ruyter de Wildt, de teksten van Ingeborg Tuckerman. CH.M. Verkrijgbaar bij Boekhandel Tong Tong, 9,50, incl. porto f 11, 4

Moesson Digitaal Tijdschriftenarchief

Tong Tong | 1977 | | pagina 4