"Vegetables of the Dutch East Indies'
Nieuw Guinea
Eindelijk is er een volledige heruit
gave verschenen van het boek van
Dr. J. J. Ochse en Dr. R. C. Bakhui
zen van den Brink, dat in 1931 bij
de Archipel Drukkerij te Buitenzorg
werd uitgebracht en waarvan de
originele titel luidde "Indische
groenten". Dat deze uitgave (ver
zorgd door A. Asher te Amsterdam)
in het Engels is, hoeft geen onover
komelijk bezwaar te zijn, daar het
een gemakkelijk leesbaar Engels is.
De reden voor deze Engelse uitgave is, dat de tropen grotendeels in
Engels taalgebied liggen. Het opzoeken wordt zeer vergemakkelijkt
doordat ook de voor ons zo bekende inheemse namen (Javaanse,
Soendanese) worden gegeven.
Het boek, waarin meer dan 400 soorten worden behandeld, is rijk ge-
illustreerd. Niet alleen een rijk bezit voor het leven, maar ook voor het
nageslacht Naast vele goede bekenden, zal de lezer in het werk ook
planten aantreffen, waarvan men het bestaan niet wist, of allang ver
geten was. Een leerzaam werk, waarmee de plantenliefhebber menig
uur van leesgenot zal doorbrengen.
Verkrijgbaar bij Boekhandel Tong Tong f 202,50 plus 7, porto,
ook in 3 termijnen te betalen.
MARKIZA
(Vervolg: "Van der Heijden")
Indische figuur, de schout-bij-nacht
Helffrich, bij dezelfde plechtigheid voor
Koningin Juliana, met het torsen van
het Rijksvaandel belast werd.
Te betreuren valt, dat over deze grote
militaire figuur uit de Indische krijgs
geschiedenis nog geen degelijke bio
grafie is geschreven. Het is te vrezen,
dat een dergelijk wetenschappelijk
werk nog wel enige tijd op zich zal
laten wachten. Immers, voor het schrij
ven van zulk een standaardwerk zijn
m.i. drie eigenschappen onmisbaar:
men dient vertrouwd te zijn met mili
taire zaken, Indië goed kennen en
een vaardig historicus zijn, liefst met
een welversneden pen, zodat men zijn
werk niet met verveling, maar met ge
noegen leest.
Het best zouden wellicht Indonesiërs
hiervoor in aanmerking komen, doch
of zij er lust toe zouden gevoelen?
Wellicht dat eens een ridderlijke At-
jeher zich zou willen aangorden, om
ons een beeld te schetsen van de
grote tegenstander van zijn volk.
Trouwens, Van der Heijden had heus
wel waardering voor de Atjehers, we
gens hun grote vaderlandsliefde en
weergaloze dapperheid. Omgekeerd
hadden ook de Atjehers een diepe be
wondering voor "generaal Éénoog"
(Djeundran Boeta), zoals zij hem na
zijn verwonding in de slag bij Sama-
langa (op 26 aug. 1878) die de gene
raal het linkeroog kostte, noemden;
In een Atjehs heldendicht lezen we
zelfs: "Billijk was de éénogige gene
raal".
Eindelijk rijst de lastige vraag: Welke
invloed heeft de "gemengde afstam
ming" van Karei van der Heijden op
zijn latere, zo succesvolle loopbaan
gehad, remmend of bevorderend? Dit
valt zéér moeilijk te zeggen. Met gro
ter zekerheid is echter aan te nemen,
dat de goede opvoeding, die hij van
zijn pleegouders genoot, een degelijke
grondslag heeft gelegd voor zijn latere
gelukkige resultaten. Mogelijk dat de
liefderijke zorg zijner pleegmoeder,
Wilhelmina Siebing, die hij afzonder
lijk en volledig in zijn staat van Dienst
vermeldt, daarbij van bijzondere be
tekenis is geweest. Zijn echte moeder
bleef helaas in de schaduw.
"Nieuw Guinea" is een standaardwerk ge
schreven onder hoofdredactie van Dr. Ir.
W. C. Klein over dit voormalig Nederlands
overzeese gebiedsdeel, waarin men letter
lijk alles kan vinden aan wetenswaardigs
dat dit nog altijd in vele opzichten onbeken
de landen te bieden heeft: de historie, de
talen, geologie, zending, missie, klimaat,
landbouw, kolonisatie, flora, fauna, volken,
bestuur en vele andere.
De boeken die op prachtig papier zijn uit
gevoerd, zijn met talrijke foto's geïllustreerd
en zijn voorzien van vele kaarten en tabel
len. Een uniek naslagwerk tegen een uit-
verkoopprijs van slechts f 30,voor drie
delen, 8,50 porto (drie delen)
JAARVERSLAG STICHTING
"HULP AAN LANDGENOTEN IN
INDONESIË"
Van de Stichting "Hulp aan Landgeno
ten in Indonesië" ontvingen wij het
jaarverslag over 1976 waaraan wij en
kele gegevens ontlenen.
Dank zij de mildheid van de donateurs
en een gift van 100.000,van het
Koningin Juliana Fonds kon in 1976
een bedrag van f 298.000 aan uitke-
rigen worden besteed. Intussen zijn
de kosten van het levensonderhoud
sinds 1970 verdrievoudigd, en komen
er steeds meer steungevallen bij. Een
deel van de middelen van 1976 werd
tijdelijk bij het kapitaal gevoegd, om
de uitkeringen over 1977 niet op een
lager peil te behoeven te stellen.
Slechts in enkele gevallen - wegens
het verbeteren van de financiële po
sitie van de betrokkenen - was steun
overbodig geworden of kon deze wor
den verlaagd.
Het aantal personen dat steun ontving
van de Stichting bedroeg 3781. Alleen
landgenoten zonder Nederlands pas
poort worden door de Stichting ge
holpen, degenen met een Ned. pas
poort worden via de Bijstandswet door
de Ned. overheid gesteund. Er zijn
thans 40 contactpersonen in een 33-
tal plaatsen in Indonesië, die onder
leiding staan van pastoor P. Nooy, ge
assisteerd door broeder Th. M. Siteur,
die dit werk belangeloos doen. Een
bijzonder contactadres is de GIKI in
Surabaia onder leiding van Dr. Sutjah-
jo. In 23 plaatsen werden ook kleding-
pakketten gedistribueerd. De inzame
ling, verzending en correspondentie
hierover berust geheel in handen van
Mevr. J.Kwak-van der Burg en haar
medewerkers/sters in Den Haag.
Met tal van personen en instellingen
in Nederland bestaan goede contacten,
zoals met de H.A.V.G.I., V.I.N., V.V.G.
V, Tong Tong, Pelita, en de Memisa.
In 1976 werden enige belangrijke gif
ten ontvangen. Behalve het Koningin
Juliana Fonds waren andere grote do
nateurs o.a. de Stichting Charitatieve
Fondsen Tjalie Robinson, de Fundatie
van de Santheuvel Sobbe en het Be
stuur van de Broeders van Saint Louis
in Oudenbosch.
Dank zij een aantal grote giften ten
bedrage van bijna 130.000 konden
wat hogere uitkeringen worden ge
daan, maar tevens bleek dat stijging
van de "gewone" donaties geen ge
lijke tred houdt met de kosten van
levensonderhoud in Indonesië. Alleen
door een grotere mildadigheid van het
Nederlandse publiek is het mogelijk
de groeiende kloof tussen de land
genoten met en zonder paspoort op
te vullen. De Stichting brengt dank
aan alle gevers, die deze noodkreet
hebben verstaan en er gevolg aan
hebben gegeven.
Giften kunnen worden overgemaakt op
Postgiro 308, t.g.v. de Stichting "Hulp aan
Landgenoten in Indonesië", Nassau Zuilen-
steinstr. 9, Den Haag.
INDONESISCHE TENTOONSTELLIN
GEN IN NEDERLAND
Het mooiste houtsnijwerk van West-
Irian (West-Nieuw-Guinea) komt onge
twijfeld uit de Asmat. Er zijn in Neder
land op het ogenblik gelijktijdig twee
tentoonstellingen aan gewijd, namelijk
in het Volkenkundig Museum in Breda
(tot 29 augustus) en in het Volkenkun
dig Museum "Nusantara" in Delft (tot
31 december).
In het Museum voor Land- en Volken
kunde in Rotterdam valt (tot 30 sep
tember) een tentoonstelling te zien
gewijd aan de gamelan.
8