KRETA SETAN
Boekbespreking: "BfiStUfBII OVCCZBC"
oooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooo
De Duivelswageri
f 65,-
oooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooo
Herinneringen van oud-ambtenaren bij
het binnenlands bestuur in Neder-
landsch Indië.
Bij de Uitgeverij WeVer te Franeker
verscheen dezer dagen "Besturen
Overzee" samengesteld uit bijdragen
van de hand van een twaalftal oud-
B.B. ambtenaren, met een inleiding
van Prof. S. L. van der Wal. Als scha
kel tussen de centrale regering en be
volking had de bestuursambtenaar in
Indië een uitgebreid werkterrein, waar
aan door de politieke bewustwording
van de Indonesische bevolking sedert
de eeuwwisseling, de decentralisatie,
de bestuurshervorming, uitbreiding van
het onderwijs en de overheidszorg
nieuwe eisen en taken waren toege
voegd. De herinneringen die in deze
bundel zijn bijeengebracht, stammen
uit de periode tussen de beide we
reldoorlogen, een tijd dus waarin Ned.
Indië in vele opzichten een snelle ont
wikkeling doormaakte. Voor de ken
nis van de rol van het B.B. in de In
dische samenleving vormt dit werk
een belangrijke documentatie, waar
van het verschijnen des te meer is
toe te juichen, daar van de 700 leden,
die het corps in 1942 telde, nog slechts
enkele honderden in leven zijn.
In het eerste hoofdstuk wordt de ge
schiedenis van de opleiding tot be
stuursambtenaar behandeld. Een op
deze functie gerichte opleiding be
stond er in de eerste decennia van
de 19e eeuw nog niet. In 1832 werd
te Solo een "Instituut voor Javaanse
taal" opgericht, dat een tiental jaren
later werd vervangen door de oplei
ding in Delft. Later ontstonden de op
leidingen te Leiden en Utrecht.
Een van de aantrekkelijkste zijden van
"Besturen Overzee" is dat de bijdra
gen afkomstig zijn van bestuursamb
tenaren die werkzaam zijn geweest in
verschillende delen van de archipel:
behalve Java.o.a. Celebes, Atjeh, Nias,
Timor en Nw.-Guinea. Daardoor krijgt
de lezer een goede indruk van de gro
te verscheidenheid en afwisseling die
het bestuurswerk met zich mee bracht.
Zo maakt men kennis met historische
en maatschappelijke omstandigheden,
die van gewest tot gewest varieerden
en waarmee de B.B.-ambtenaar dage
lijks te maken had. Het maakt het
boek tot boeiende lectuur, waarin de
humor zeker niet ontbreekt. In een tijd,
waarin de belangstelling voor de ge
schiedenis van Ned.-Indië een op>
ving kent, is het verschijnen van een
werk waarin bestuursambtenaren zelf
aan het woord zijn, van grote waar
de. Niet in de laatste plaats door
de kans, die hierdoor wordt geboden
dat een breder publiek een juistere
voorstelling dan de nog al te vaak
gangbare krijgt van de betekenis die
de arbeid van het B.B. voor land en
volk van Indonesië heeft gehad. "Be
sturen Overzee" is een goede tegen
hanger van het eerder verschenen
"Klamboes, klewangs, klapperbomen"
van Pierre Heijboer - het toont aan dat
de geschiedenis van Ned.-Indië uit nog
iets anders bestaat dan alleen maar
militaire expedities en veldslaqen!
CH.M.
"Besturen Overzee" (geïll.) is ver
krijgbaar bij Boekhandel Tong Tong,
f 39,50 plus porto 4,
ANNIE OFEIGSSEN:
"Wel en wee in vrouwenkampen op Java"
't Is iedere dag weer hetzelfde
ik denk, 't is een ziekt' in mijn hoofd
maar telkens als 's avonds om half elf de
zaallichten worden gedoofd,
dan schieten mij dingen te binnen
die 'k dacht dat me waren ontgaan
dan komen de woorden als zinnen
in tuim'lende vaart op mij aan
Ik hoef ze niet eens te sorteren
't Gaat buiten mijn wil en gevoel
Misschien buiten haar wil en gevoel, maar
toch wel bestuurd door een scherpe op
merkingsgave en een vaardige pen, zette
Annie Ofeigssen in Kamp Tangerang haar
kamp-ervaringen neer. Omdat ze moest en
niet anders kon. Natuurlijk is er in de loop
der jaren door literair begaafden en beel
dende kunstenaars en kunstenaressen veel
over de oorlog en het leven in kampen, in
de publiciteit gebracht. Oorlogsherinnerin
gen die op indringende wijze de aandacht
vroegen van juist degenen die deze niet
kenden. Met haar dichtbundel (130 pagi
na's!) heeft Annie Ofeigssen ook haar bij
drage geleverd, niet alleen aan de kamp-
lectuur, maar misschien meer nog aan de
algemene Indische belletrie. Uitstekende
gedichtjes, vlijmscherp, humoristisch, soms
triest en berustend. Eigenlijk schrijft ze
meer over mensen dan over situaties, om
dat toch de mens meestal de situatie be
paalt. Filosofische beschouwinkjes als
"Waarover vrouwen praten?
Over politiek het meest
Onderhoudend? Slécht onthoudend
Vlot van tong, bot van geest."
Ze schrijft niet over heldinnen, over super
vrouwen, maar juist over al die fouten en
gebreken die bij veel-mensen-bij-elkaar zo
voelbaar worden. De illustraties van Tineke
Robson-Augustijn zijn net als de gedichten:
vakwerk.
"Wel en wee" werd reeds eerder in de
50-er jaren uitgegeven en is nu door de
schrijfster zelf opnieuw herdrukt. Een van
de kampbundeltjes die ik met nadruk zou
willen aanbevelen en waarvoor ik beide
dames tot in lengte van dagen dankbaar
voor zal blijven. L.D.
"Wel en wee in vrouwenkampen op Java",
Annie Ofeigssen en Tineke Robson-Augus
tijn f 12,50 porto 2,75.
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
Bij aankoop een gratis
Java Motor Club sticker!
BOEKHANDEL TONG TONG
Prins Mauritslaan 36, Den Haag.
Telefoon 070-54 55 00
is niet alleen een stukje opmerkelijke autogeschiedenis, maar
vormt ook nog een kostelijk familie-album".
ALGEMEEN DAGBLAD
Het eerste fotoboek over de autohistorie in Nederlands Indië. 250
prachtige foto's, boeiende verhalen en kostelijke anecdotes vertellen
u over de eerste auto's op Sumatra, Java en Bali.
50 Jaar historie op wielen, tegen de achtergrond van ondernemingen,
oetan en de ons zo bekende steden.
Een boek voor jong en oud, voor autoliefhebber of niet, "Krèta Sètan"
is meer dan een autoboek alleen.
Het werd geschreven door F. F. Habnit, oud-hoofdredacteur en uitgever
van "De Motor" en "Het Sportblad" te Soerabaja.
EEN GEWELDIG CADEAU I
Prijs van "KRÈTA SÈTAN, de Duivelswagen"
Porto emb. f 6,
Voor abonnees ook in 3 termijnen.
o
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
4
