Laurens Waller Walraven (slot)
Links: De PK-SA1, rechts: Walraven met zijn familie voor het vliegtuig.
6
Vliegtuigbouwer in Ned.-lndië
door O. G. WARD
Het is ook slechts aan weinigen bekend dat een bekende Amerikaanse journalist
een W-2 wilde hebben. Mevr. Walraven is in het bezit van een brief, geschreven
door Karl H. von Wiegand, Europees correspondent en vertegenwoordiger van
de Hearst Newspapers, die op 5-3-1935 uit Parijs aan Walraven schreef dat hij
in de vliegbladen "Flight" en "Aeroplane" artikelen had gelezen over de W-2
en hem tevens vroeg of dit vliegtuig wellicht in Holland in productie zou komen
en wat de prijs zou moeten zijn. Woordelijk schreef hij: "If your monoplane
lives up to the figures given in the aero journals, it seems to be what many
private owners like myself are looking for
In het kort samengevat: de W-2 van
Walraven had de belangstelling van
de groten in de vliegwereld en de
pers. Het moest geweldig zijn ge
weest voor de maker van de W-2 en
zijn assistenten:
a. de 1e Lt.vl. C. Terluin, die bijna da
gelijks de werkzaamheden bij de
bouw van de W-2 volgde en het
toestel invloog;
b. de kapt.vl. H. G. de Kruyff van
Dorssen, die artistieke medewer
king verleende bij de bekleding en
de beschildering van het vliegtuig,
dat een blauwe bies om de alumi-
nium-kleur had;
c. de heren Noordhoorn, Alberding en
Rietbergen die meewerkten met het
maken van constructietekeningen
en rekenwerk;
d. de heren Moen en Pelle die mee
hielpen bij de bouw van romp en
vleugels;
e. de heer Elsink die zorgde voor de
motorinstallatie, de instrumenten-
inbouw en de montage;
f. de heer Franswa die zorgde voor
de roeren, besturingsorganen, mo-
torbokken, landingschassis, tanks
en bekapping.
Helaas werd de W-2 bij de Japanse
inval op Java vernield, waarbij wij ons
nog afvragen wat er met de machine
is gebeurd, nadat Khouw Khe Hien
in februari 1938 tijdens een verduis-
terings-oefening met de Glenn-Martin
nr. 506 van de ML/KNIL verongelukte.
Het derde Walraven-vliegtuig dat ge
bouwd werd was de W-4, een sport-
vliegtuig met twee open cockpits ach
ter elkaar. Omstreeks 1-2-1938 werd
het toestel naar de LA te Andir over
gebracht om daar te worden bekleed
en geverfd. Op 14-4-1938 maakten de
kapiteins vlieger Terluin en Te Roller
er de eerste vlucht mee. Opnieuw
waren de testvliegers enthousiast. "En
zeker is het dat de door de heer Wal
raven gegarandeerde kruissnelheid
van 160 km per uur ruim wordt over
schreden: een prachtige prestatie met
een 60 pk motor" zo lezen we in het
blad "Luchtvaart" van juni 1938.
Maar niet alleen de snelheid gaf bij
de vliegers enthousiasme - ook de lan
dingssnelheid en de bestuurbaarheid
tijdens de landing was buitengewoon
goed. Het bleek een uitermate ge
schikt vliegtuig voor sportvliegerij. De
vliegclub te Bandoeng had werkelijk
redenen om de heer Walraven dank
baar te zijn, want nimmer zou zij in
staat zijn geweest een dergelijk pres
tatievliegtuig tegen een zo lage pnj_
te verkrijgen. In het tijdschrift "Lucht
vaart" van juni 1938 werd een lang
en positief artikel gewijd aan dit vlieg
tuig en het eindigde met: Wij
wensen de heer Walraven van harte
geluk met dit buitengewoon geslaag
de ontwerp en hopen dat vele sport
vliegers in Indië tot aanschaffing van
dit ultra moderne vliegtuigje zullen
overgaan".
De Walraven-4 werd gebouwd op uit
nodiging van de Nederlands-Indische
Vliegclub (NIVC), die in mei 1937 met
betrekking tot aanschaf van nieuw
materiaal een aantal eisen opstelde,
waaraan dit nieuw materiaal - uit in
structie-oogpunt - moest voldoen. De
eisen omvatten ondermeer een grote
economie, goede stunteigenschappen,
bepaalde technische snufjes, een prac-
tisch plafond van minstens 4000 meter
vanwege de bergen en hoge bewol
king in de tropen, een lage landings
snelheid en een kruissnelheid van min
stens 160 km/uur. Er was geen vlieg
tuig op de wereldmarkt die aan al
deze eisen voldeed totdat de W-4
verscheen. Proefvluchten met de W-4
werden o.a. gemaakt door de invlie-
ger van de ML/KNIL de 1e Lt.vl. wnr.
Th. G. J. van der Schroeff en door
Ir. Oyens en beiden noemden de ei
genschappen al met al zeer gunstig.
Van dit type werden er in het totaal
twee stuks gebouwd, de PK-SAI en de
PK-SAU. Het is alleen maar jammer
te noemen dat van dit type niet méér
voor de Indische vliegclub zijn ge
bouwd.
Op papier is er nog een Walraven W-5
geweest, maar is nimmer gepubli
ceerd. Walraven ontwierp de W-5 in
Lt.vl. C. Terluin
(lees verder volgende pagina)
