De overvloed die de herfst ons bood Wilde Tomaten Speciale Feestvacantie in Indonesië 3Cerót}eeót in &ud en <~Ylieuiv op We hebben wel verschrikkelijk gescholden op de afgelopen zomer, "rot" in een woord. Tóch heeft Moeder Aarde het weer goed met ons voor gehad. Kijk naar het plaatje. Tomaten, grote, kleine, platte, ovale, gegroefd en kogelrond. De zwaarste die ik plukte dit jaar, was er één van 725 gram, de kleinste, nauwelijks drie. U kent ze wel, die kleine wilde tomaat jes, waar we ons aan te goed deden op onze wandelingen langs veld en wegen. Als mijn vader op jacht ging, mocht ik wel 's mee. Dan dropte hij me ergens op een tegal, terwijl hij naar de bosrand liep, waar de tjelengs "uitkwamen" op hun vaste paden. Lig gend in het hoge gras hoefde je al leen maar je hand uit te strekken naar die kleine ronde kraaltjes, terwijl je te luisteren lag naar de geluiden van de komende schemering. En dan in eensbengeen paar keer weerkaatst tegen de bergwanden. Als ik die kleine rantai's zo zie han gen in kleine trosjes, moet ik er altijd aan terug denken. Nu heeft meneer Kloër in Doesburg ze ook in de tuin. Lekker hoor. Wij hebben onze tomaten tegen rijr worden aan moeten plukken omdat ze anders gingen rotten in de tuin. Ik heb ze als mertjons in lange rentengans moeten ophangen voor de ramen om elk sprankeitje warmte van de zon toch maar op te vangen. Ze wérden Lange rode rentengans rijp en ik wist niet wat ik doen moest om ze kwijt te raken. Dozen vol heb ben we kanankiri maar mee gegeven met wie er maar kwam. Spaanse, Ita liaanse, Griekse. De Grieken waren de beste. Rond, gaaf vlezig, met-zon der pit. Van dat bekende engeltje De wilde Sumatraanse tomaat (lyco- persicon esculentum), gedijt in Neder land goed. De Lamponger noemt het Rampai en de Javaan praat over Blon- dotans als hij deze wilde tomaten be doelt. Ze groeien meestal op verlaten ladangs, bosranden en in jong secun dair bos. Hoewel ze erg gewild zijn als groenten en zelfs op de pasar worden verkocht, heb ik ze nooit zien uit- planten of telen. Voor de sambalto maat, sambalgoréng of soep smaken ze - volgens mij - beter dan de ver edelde tomaat. Vorig jaar kregen we van iemand die net terug was van een bezoek aan Sumatra, een verdroogd tomaatje. Miin vrouw (tangan dingin) heeft de zaad jes in April in een broeibak laten kie men op de vensterbank. Tien dart na de kieming overgeplant in turfpot- jes. Begin juni werden acht van de sterkste plantjes uitgeplant in ons volkstuintje. De eerste week nog on der een plastic huif, toen het echt warm werd, werd de huif verwijderd. De planten werden als struiktomaten behandeld, dus geen gesnoei en ook niet opbinden. Ze groeiden voorspoe dig en half september konden we de eerste trosjes oogsten. Begin oktober hebben we alles afgeoogst en daarna de struiken opgeruimd. Wie de rimboe van Sumatra heeft gekend zal het goed doen deze wilde tomaat weer te zien. R. G. KLOËR Wat kunnen we toch veel halen uit een kleine lap tuin. Bonen in alle soor ten en natuurlijk ook weer soja-bonen, die we dit jaar wel bijna allemaal groen hebben moeten eten omdat ze niet verder rijpten. Heeft u de spaghetti- vrucht al geproefd. Er waren planten met dertig en meer vruchten aan de ranken. Een dankbaar gewas, vraagt alleen maar een zonnige plek en een beetje goede grond. De vruchten zijn op alle mogelijke manieren klaar te maken. Als groente, als atjars, we hebben er zelfs roedjak- gobèt van gemaakt en nu ga ik er één verwerken in een taart. Een "klapper taart". Als het lekker is komt het re cept in Tong-Tong. Wat het nog aar diger maakt de plant in de tuin te heb ben, de jonge bladeren zijn zalig in de bótök met een beetje gedroogde visjes er door. En heeft u de bloemen niet zien liggen op de markten in Ita lië? Grote, gele kelken, de vorm van een lelie zo een beetje. Dat zijn man nelijke bloemen van de waloh en er komen tientallen van aan elke plant. De kelken worden gevuld met een mengsel van aardappelen en vlees en dan in frituur gebakken. Ik heb er een vulling in gedaan van pang-sit, de bloem dicht gevouwen en gebakken in frituur, het werd een knappend korstje, dunner dan papier. Alleen mijn lomboks, ze hebben zó hun best gedaan. Ze hebben het niet verder gebracht dan de bloei. Maar ze blijven dapper hopen op beter weer. Kassian. PLANTERSVROUW Verzorgde reis over Java en Bali met eigen luxe touringcar 23 dagen - f 3295, vertrek 12 december - thuis 3 januari of desgewenst vertrek 23 december - thuis 7 januari alleen bij voldoende belangsplling programma op aanvraag STICHTING OVERZEESE CONTACTEN Stadhouderslaan 2 - Den Haag telefoon 070-46 97 23 12

Moesson Digitaal Tijdschriftenarchief

Tong Tong | 1977 | | pagina 12