GLAZEN
VERGETEN?
Van de radio-nieuwsdienst vernam ik
het bericht dat de Japanse regering
eindelijk schadevergoeding heeft aan
geboden voor het inbeslagnemen van
het Nederlandse hospitaalschip "Op
ten Noort" dat door hen na de slag
in de Javazee werd buitgemaakt. Zoals
U weet werd dit schip op last onzer
regering daarheen gezonden om dren
kelingen van de slag op te pikken en
te verzorgen.
Ik was meteen bengong (verbaasd)
toen ik dat hoorde. Immers si Djepang
itoe toh de verliezer? Koh hij kèn be
talen di schade! Onze regering jang
toh winnaar, tobat kén niet eens be
talen die achterstallige salarissen van
militairen en burgerambtenaren! Ter-
laloe seg, ik wor djénkél (boos) als ik
denk aan die arme oudjes van nu die
het geld erg hard nodig hebben om
hun laatste levensdagen nog een beet
je op te vrolijken. Kasian toh deze.
Maar ja, zei wijlen legercommandant
Spoor niet eens:
Wij wenden ons tot God en
Jan Soldaat,
Als hooge nood en bittere strijd
ons wacht,
De nood voorbij, het land in
vredesstaat,
Vergeten wordt de Heer en
Jan Soldaat veracht.
Sobat D. C. E. Tessers
Drager van resp.:
Oorl. Herr. Kruis met
gespen, Ereteken voor
Orde en Vrede met
gespen, KNIL-badge
1945-1946.
DJAGOENG
Toen ik in 1972 hier met vakantie was
voor drie maanden- (dan terug naar In
donesië), was ik bij mijn neef en zijn
vrouw in Breda en we gingen vaak
uit rijden en toen zag ik djagoeng-
velden. Ik zei tegen mijn neef: "Kijk
de djagoeng is al rijp. Ik wil ze ko
pen." Mijn neef zei: "Ze worden niet
verkocht, itoe makanan sapi!" Omdat
ik er zo naar verlangde, zei ik: "Vra
gen dan aan de boer!" Maar mijn neef
zei: "Je krijgt ze toch niet!"
Er was niemand op de weg, geen wa
gen, geen mensen, dus alleen wij..
Geen boer te zien, nou toen zei ik:
"Stoppen maar!" En mijn neef stopte
en ik brobos njoeri djagoeng en mijn
neef ging zogenaamd heen en weer
lopen en fluiten. Nou, ik had mooie
djagoeng te pakken, ongeveer 23
stuks en toen zei mijn neef: "Ajo poe-
lang." En ik wilde nog meer eigenlijk,
maar opeens zag ik een zeis tussen
de djagoeng. Nou, ik rende naar de
wagen en weg waren wij.
En 's avonds, lekker djagoeng bakar
eten.
In onze familie zijn ik en mijn neef de
belhamels. Het leven is waard om te
O-Tl <5 <y-yy~i
leven met leuke en mooie herinnerin
gen.
Mevr. B. D. MANSVEID
N.B. Op één zeer bestraffend vinger
tje na, voor het stelen van djagoeng
zijn er vele gelijkgestemde reacties
van lezers en lezeressen gekomen op
het stukje van mevr. Speyker-Schotel
(TT. no. 5). Daaruit blijkt dat het zien
van djagoeng op het veld en het ont
breken van voldoende, goedkope dja
goeng bij de groenteboer, op onze,
zeer verwerpelijke, instincten werkt.
Soedah, niets aan te doen. We laten
het maar bij de brobos-partij van
Mevr. M.
MBINDJING INDJING
In het artikel "Rimboe Contacten"
schrijft Mevr. H. Visker, (TT van 1 okt.
jl.) dat de Javaanse vrouwen "mbin-
djing indjing" zeggen, wat "goeden
morgen" zou betekenen. Ik vermoed
dat de betreffende dame zich vergist.
"Indjing", nog beter gespeld "éndjing"
betekent in djawi-mboso, de taal die
een Javaan gebruikt indien hij zich be
leefd uitdrukt tegen mensen die hij
niet intiem kent, 's morgens". "Mbin-
djing éndjing" betekent dus "morgen
ochtend". Verwarring met het djowo-
ngoko, de taal die men tegen intieme
vrienden gebruikt is m.i. uitgesloten,
want dan zou het "sisso ésoeh" moe
ten zijn, een heel andere klank dus.
"Goeden morgen" zou men moeten
vertalen met "soegéng éndjing", maar
waarschijnlijk zeiden de vrouwen wat
anders, aangezien bij mijn weten, deze
groet bij de Javaan niet gebruikelijk is,
de morgen is toch altijd goed zolang
de "srengègèh", die de Nederlanders
altijd voor "mata hari" uitschelden
schijnt en voor de rest: Inch Alah. Het
"slamat djalan" is eveneens uit de
boze, bij het afscheid zegt men: "mön-
gó sampoen" wat eigenlijk vertaald
zou kunnen worden met "met Uw wel
nemen", men vraagt dus vergunning-
om te vertrekken. Men vergete niet
dat de Javaan ontzettend op manieren
is gesteld.
BE-ER
Een origineel CADEAU
(ook leuk voor uzelf!)
met indische taferelen
Verkrijgbaar op de diverse Pasar
Malams of Fa. den Boggende-van
Lingen, Telefoon 02521 - 1 48 51.
SPOKEN
In Uw blad van 1 oktober jl. las ik
iets over Kuntilanak en over Gendroe-
wo.
Ik ben getrouwd geweest met een
prins van Solo en heb ook in de kra
ton van Solo gewoond en kan U ver
tellen over de kuntilanak, waar de
bevolking erg in geloofde, zelfs in de
kraton. Toen ik in verwachting was
van mijn eerste kind mocht ik de eer
ste maanden niet eens de deur uit of
na zessen in de deuropening staan.
Ik mocht geen verboden dingen eten,
zoals rebung (jonge bambu) en veel
dègan (jonge klapper-water) drinken,
opdat de baby schoon wordt, enz.
Nou, veel dingen mocht ik niet en
slapen met een sapoe lidi onder de
matras, opdat de kuntilanak me niet
mijn kind zou afnemen. Er zijn zoveel
dingen, waar ik over kan vertellen,
maar dan wordt het een heel boek
Maar nu over de gendroewo; die be
staat echt, omdat ik hem zelf heb ge
zien en wel in de tuin van de kraton,
waar zoveel sawobomen en waringins
groeien.
Op een avond ging ik naar buiten, de
tuin in, omdat het binnen zo warm was
en ik een luchtje wou scheppen. Er
waren veel sterren en ook de maan
scheen. Het was heerlijk buiten en
terwijl ik liep, hoorde ik iets ruisen en
het rook naar kentang godok (ge
kookte aardappelen). Ik liep door, om
dat ik dacht, dat het de wind was,
maar het ruisen leek zo dichtbij en ik
keek omhoog naar de bomen. Het
was net alsof ik ernaar toe werd ge
dreven, boven in de waringin zag ik
iets heel groots en zwarts schomme
len. Ik keek nog langer en toen zag ik,
dat het een heel grote aap was, die
aan de takken hing. Ik was helemaal
niet bang, want het beest keek naar
mij en ging verder met schommelen.
Ik ging toch maar naar binnen. Ik ver
telde het aan mijn bedienden en de
oudste (mboh) zei: "O, iko gendroewo,
ora opo opo". (O, dat is een gendroe
wo; het is niks!) Ik ben namelijk met
de helm geboren. Daarom kan ik veel
dingen zien, die anderen niet kunnen
zien. Ik heb ook eens een boeto ge
zien (een geest met een kaal hoofd;
hij is erg groot en is afkomstig uit In
dia). Als je een bepaalde ilmoe hebt,
kan je deze boeto's gebruiken (com
manderen). Ze doen alles, wat je wilt!
Als je in Indonesië bent en je hoort
het gekrijs van een vogel, maar je ziet
de vogel niet, dan moet je hem ge
woon wegjagen door te zeggen: "Hus,
hus, pergi djauh". De volgende och
tend is er in de buurt iemand over
leden. Dat is de doodsvogel, de vogel,
die door de dood wordt gestuurd, om
iemand te halen.
B.DM.
14
