P0IRRIE
z
1
houtvester in de molukken
KAp e«oMO
fxfrf r/Meul-
De duivel sloop rond in het paradijs
Diep in ons - overigens armzalige - geheugen staat gegrift een tijd van leven
onder een gouden tropenhemel met een horizont van blauwgroen kantig massief,
aan kalkwitte riffen in een blankgekuifde zee van diepblauw inkt
Als houtvester had ik toen een dienstkring met een straal van ruim 900 km en
kreeg een oppervlakte te beheren van 200 miljoen ha. Daarvan was zowat 70%
zee, maar de rest - meestal alleen maar aangegeven als witte plakkaten op
zeekaarten - bestond uit onbekende paradijzen, die ongerept in de azuren zee
sluimerden De Molukken
Daar werden alleen jonge houtvesters
heengestuurd, die nog roekeloos ge
noeg waren om in niet al te zeewaar
dige bootjes deze wat wilde wateren
te bevaren.
Een van de plezierigste dingen van dit
onvergetelijke bestaan was hier wel
het rustig besef, dat een bemoeiziek
Hoofdkantoor op Java zo veraf was,
dat het niet meer au serieux genomen
kon worden. De eindeloze vellen ad
ministratief papier, vol talloze kolom
men van sortimenten, die een vage
herinnering van een kortstondig bos
beheer opriepen, werden - gepast
overtijd - blanco geretouneerd, met
hoogstens de vermelding van wat lut
tele kubiekjes, ontleend aan wat roof
bouw. En op een apart staatje een -
overigens niet gering - potje, verdiend
aan voordelige zaken als sagomeel,
damar (hars), massoibast en kajoe-
poetih, met opbrengsten van in beslag
genomen zoutprauwen en eigenge
rechtigd geïnde boeten.
Soms maakte zich echter weieens een
Inspecteur op tot een bezoek aan de
ze contreien, vol overtuiging het idee
koesterend z'n houtvester een morele
lift-up te moeten brengen. Waar dit
overigens net omgekeerd was!
De houtvester, zich bewust van zijn
functie van paradijs-bewaarder, vreug-
dig dit bezoek uit de beschaafde we
reld te mogen ontvangen, voelde zich
tevens verlicht door de weet, dat de
meereizende boekhouder intussen de
desastreuze gevolgen van een met
behulp van Molukse inheemsen ge
voerde administratie met kies en tact
vol beleid pleegde te herstellen.
Nu geviel het, dat deze inspecteur een
verwoed, zij het ook uitermate wijd-
beroemd en beheerst jager was.
Ik was dit spijtig genoeg niet al waren
onze eldorado's vaak bevolkt met on
telbaar vele prachtige herten, afgezien
nog van andere dieren des velds, zo
als enorme varkens, koeskoezen, fan
tastische krokodillen, boa-constrictors,
een geboomte vol eetbare en oneet
bare vogels en een zee, die een der
rijkste viswateren der wereld is. Wij
lieten die jacht maar over aan onze
Alfoerse vrienden, die met voorlader
of springlans de dieren een pijnlijk
einde pleegden te berokkenen, maar
ons zo nu en dan met een lekker bout
je bedachten.
O ja, ik erken het, ik heb er zo nu en
dan, in vervoering bij het zien van een
rennende kudde herten, een Winches
ter op leeg geknald. Want dan ont
waakt toch in ons een oeroud instinct,
erfstuk uit een duister verleden
Maar meestal mis.
Niet aldus echter mijn wijdgerechte
inspecteur, die tot gespannen ver
wachting opgezweept door mijn her-
tenverhalen geen moment wilde mis
sen om een trofee uit deze wildrijke
jungle te vermeesteren!
Instede van eerst het gebruikelijke -
zij het ook geringe - plaatselijke kas
tekort te constateren, greep hij naar 't
geweer en liet zich aan de vooravond
van een hemelsblauwe dag geleiden
naar dé ideale plek: een grazige hel
ling aan de voet van goenoeng Waïlis-
sa, waar de Cerameesche herten kwa
men te laveien.
Niet ik begeleidde dit festijn, wel we
tend wat dit gezweet betekende, te
midden van wolken van bloeddorstige
muskieten-horden, maar de gids was
een oude Boeginees, La Ode Nambo,
tot nog voor kort smokkelaar en een
notoire boef en daarom dus bevorderd
tot een van mijn beste boswachters.
Eén van mijn beste!
En zo verscheen dan weer enige uren
daarna, onbeschrijfelijk vuil, maar ent
housiast mijn inspecteur, beladen met
een hert en de bekende sterke jacht
verhalen Nu, ik was al blij, dat 't
geen drachtige hinde was, want de
herten wilden zich hier nu eenmaal
niet storen aan de achter Buitenzorgse
bureau's op Java uitgewerkte jachtwet
ten, die de paartijd in een ander sei
zoen voorschreven.
Laat ik kort zijn: we aten er veel en
goed van, met gedroogd vlees (den-
deng) voor de rest van de week.
Maar 't gewei was er natuurlijk ook
nog, dat moest natuurlijk mee!
Het bloedige stukje schedel-met-aan
hang reisde wel verder mee op onze
rimboetocht, maar was helaas nog niet
fris genoeg om tenslotte in de bagage
van een duur vliegtuig aanvaard te
worden.
Ik kreeg dus de vererende opdracht
om het naar een menigte kadavers
stinkende geval op een stok op ons
erf op te stellen, om 't door weer en
wind te laten opluchten. Met de be
zwering om er in vredesnaam goed
op te passen!
Nu, welke goede houtvester wil hier
mee z'n inspecteur, en dan nog wel in
't Paradijs, niet terwille zijn?
Maar ook hier sloop de duivel rond,
en wel in de gedaante van een ongure
gladakker, die in nacht en ontij, be
haaglijk snuffelend aangelokt door de
penetrante geur-van-lijk, de stok met
het stinkend skelet-restant vond. De
ellendeling haalde het hele geval om
ver en kloof het prachtige gewei af
als 't eerste 't beste ordinaire soep
been
En zo vond ik de volgende dag de on
ooglijke bot-restantjes in m'n tuin.
Na een paar dagen piekeren schreef
ik toen maar een lange brief, in mijn
verwarring ook nog, zonder enige
consideratie, sprekend van "die ho
rens op een stok"
Ja, en als ik nu maar een nijdige brief
had teruggekregen, een vel vol ge-
sterde spatten en kernachtige com
mentaar, maar de korte boodschap van
rustig verwijt noopte mij tot wroegend
gepeins, om dit hele erge weer enigs
zins goed te maken!
Ik heb mijn getroffen inspecteur toen
maar een schedel van 'n hertzwijn van
Boeroe gestuurd. Weliswaar schanda
lig gestroopt, want dat beest was ten
alle tijde, onder het oppergezag van
de houtvester, zwaar beschermd, maar
hier golden andere normen!
Misschien heeft dit iets gerepareerd,
maar tochals ik hem nu ontmoet,
mijn oud-inspecteur, dan fluistert mijn
geweten van iets verwijtends in zijn
blikweemoedige herinnering aan
toen ter tijd. Z. SALVERDA
"Eigenlijk jammer, dat
hij nooit weet
waarover hij 't heeft
.,jrS Jir-'jK1''