Bas Vet Bt
UITHEEMSE KLEDERDRACHTEN IN
KLEUR
Henny Harald Hansen 35,
porto f 2,75
Eindelijk een boek over klederdrach
ten van volken van de gehele wereld.
Behalve veel en goed geschreven in
formatie over kleding en kleedgewoon
ten, meer dan 500 schitterende illus
traties in kleur, waarop elk detaii te
zien is. Wat een zegen voor artisten,
schrijvers, ontwerpers maar ook voor
iedereen die wil weten, hoe of wat.
Ook Indonesië is natuurlijk vertegen
woordigd, hoewel vanzelfsprekend be
knopt. Voor Indonesië alleen zou een
apart boek samengesteld kunnen wor
den! Een fantastisch en waardevol
naslagwerk, eeuwig blijvend als de
costuums die er in staan. L.D.
"HET GROOT SAGENBOEK"
Nienke van Hichtum - Cor Bruijn
19,90, porto f 4,
Nederland, Indonesië, Suriname, Euro
pa en andere werelddelen zijn in deze
pil (406 pag.) vertegenwoordigd met
bekende en minder bekende sprook
jes, legenden of sagen, net zoals u ze
noemen wilt. Geen voorleesboek voor
kleintjes maar een leesboek voor de
oudere jeugd en natuurlijk voor ieder
die van sprookjes houdt. Goede waar
voor weinig geld, al zijn de illustraties
bijna dilettantisch slecht. Eigen fanta
sie illustreert het best! L.D.
"ZAKEN OVERZEE"
F. Springer - 19,90, porto 2,75
In de boekenafdeling van een groot
warenhuis, stond ik eens bij de tafel
met "nieuwste uitgaven". Naast mij
stond een heer die een hele poos in
een bepaald boek had zitten bladeren
en lezen. Ineens klapte hij het boek
dicht met een "Vooruit dan maar," en
begaf zich naar de kassa.
Zoiets geeft je als uitgever, boekver
koper en lezend mens toch wel te
denken. Koopt men nu een boek om
dat de pers-critieken zo goed zijn,
omdat de schrijver nu eenmaal "in"
is en bekend, of omdat er nu toevallig
een literair prijsje op gevallen is? De
hemel mag het weten, ik niet. Ik had
medelijden met die man, het boek
dat hij kocht zou ik niet eens cadeau
willen hebben, laat staan voor 29,90.
Maar wat wilt u, er komt zo ontzettend
veel op de markt, hoe kun je weten
wat goed is? En wat i s goed? Hoe
kunt u b.v. weten dat F. Springer, die
nergens als "literair" wordt opgehe
meld zo'n uitstekend schrijver is. Hij
wordt slecht verkocht las ik net in het
Alg. Dagblad dat zijn laatste boek
"Zaken overzee" met veel waardering
besprak. Ik kan dat beamen, van zijn
"Tabé New York", dat in Tong-Tong
een jaar of twee geleden werd aan
bevolen, verkochten we maar 10 ex
emplaren.
Met "Zaken overzee" heeft Springer
(Bandoengse jongen, broer van de
acteur Eric Schneider) - wat mij be
treft - een van de kostelijkste en beste
verhalen geschreven die ik de laatste
jaren gelezen heb. De titel is die van
het tweede verhaal uit de collectie
van vier, waarin hij (de schrijver) be
schrijft hoe het de laatste bestuurs
ambtenaren voor de onafhankelijkheid
van Irian Barat verging. Deze stijl van
luchthartige ironie en zelfspot waar
mee belevenissen en politieke infor
maties verweven zijn tot een "waar
gebeurde short story" is bepaald on-
Hollands en ben ik nooit eerder tegen
gekomen. En alleen iemand die Indo
nesië en Indië gekend heeft, kan zich
deze stijl veroorloven, dat is de conclu
sie waartoe men na het lezen van Sprin
ger's overzeese zaken moet komen.
"Pink Colorado" een ander verhaal
speelt zich af in het Bangkok van de
Vietnam-oorlog. Het eerste verhaal
"De verovering van Bandung", een
jongensachtige fantasie met misschien
een dieper bedoelde betekenis ligt het
moeilijkst. Springer bewijst met de an
dere verhalen dat hij niet grof hoeft
te zijn om geloofwaardig te klinken.
Een concessie aan de eis van het mo
derne boek? In alle verhalen razend-
knappe typeringen en ondanks de
luchthartigheid bewijst Springer dat hij
van vele zaken minstens evenveel af
weet als menigeen die als Indonesië-
Azië kenner te boek staat.
Een boek, dat ik werkelijk met ont
zettend veel genoegen heb gelezen.
L.D.
"DE KAARS - Willem Brandt
Goede kerstverhalen, waar vindt men
ze in deze tijd nog? Toch is er meer
Aan ons verzoek aan hen, die de
heruitgave van Bas Veth's "Het leven
in Nederlands Indië" hebben ge
lezen om hun mening over dit boek
te geven, heeft één lezer voldaan. Hij
tekent zich Victoria Regia (de bloem
die één nacht bloeit - wij hebben dus
voorlopig geen andere bijdragen van
hem te verwachten!) en heeft ons in
derdaad verheugd met een zeer uit
voerige kritiek op de befaamde schrij
ver. Hij is zeer grondig te werk ge
gaan, maar had daarvoor, helaas, ook
meer plaatsruimte nodig dan wij hem
kunnen afstaan. Maar een deel van
zijn opmerkingen laten wij hieronder
volgen:
"Ik kan uiteraard niet nagaan, of de
totoks uit 1890 zo onsympathiek waren
als B.V. ze afschildert. Ik kan wèl ver
klaren, dat hij in deze beschijvingen
alléén staat. In mijn Indische tijd van
1927 tot 1946 bestonden zulke mensen
niet.Het waren gewone, normale ster
velingen, met hun plus- min-punten.
Vanzelfsprekend liep er weieens een
vreemde vogel tussendoor. Dat heb
je overal. Maar als ik dan op blz. 65
de stuitende opmerking lees, ik citeer:
"Besmet te worden door Indische vui
ligheid", dan kèn ik mij indenken, dat
een tijdgenoot van hem schreef: "Zijn
pen is in vitriool gedoopt". (Zie in-
behoefte aan dan men misschien ooit
zou willen toegeven. De herdruk van
een van de beste verhalenbundels van
Willem Brandt is daarom een waar
lichtpunt.
Wie zijn prachtige verhèlen als "De
Kaars", "De kip", "De man die niet
bestond", "Geen sneeuw in Bethle
hem" (o.a.) nog niet kent, kent eigen
lijk Willem Brandt niet helemaal. Als
kolumnist in "De Telegraaf" waarin hij
scherp en eerlijk voor een eigen me
ning durft uitkomen, als poëtisch na
tuurliefhebber, als een man die obser
veert en filosofeert, in al zijn proza,
vinden we in dit boekje de Willem
Brandt die in Kerstmis gelooft en
daarvan getuigt op zijn manier. Ook
herinneringen uit het kamp, werden
aanleiding tot kerstgedachten.
Negen gedichten zijn aan deze bijzon
dere verhalenbundel toegevoegd om
als nieuwe versierselen extra glans
te verlenen aan deze mooie boom.
"...luister, luister met radar-oren
schaapskudden wolken heb ik
gehoed.
Luister met ogen en oren en
monden
geef mij een teken, een laatste
bericht
Luister, luister met radar-oren
sein mij waar Bethlehem ligt"
Willem Brandt, zoals we hem graag
lezen. Juist met Kerstm'is. De Kaars,
14,90, porto 2,75.
L.D.
leiding Rob Nieuwenhuys).
En weet U wat mij bovendien zo be
lachelijk aandoet?
Dat is zijn overmatig gebruik van
moeilijke, onbekende vreemde woor
den. Als U b.v. (net als ik) niet weet,
wat "Avalanche" betekent, zoekt U
het dan maar op in een frans woorden
boek; daar kunt U ook vinden wat
"féroce" betekent.
Deze nurks, overtuigd van eigen goe
de eigenschappen, legt - zo tussen
neus en lippen door - op blz. 66/67 zijn
zielenadel bloot na een "Avalanche
van Indische ploertigheden." Maar dan
werpt hij zich met "féroce kracht" op
de Indischman, van wie niets, maar
dan ook totaal niets deugt. Door te
veel te willen bewijzen bewijst hij
niets. Jammer, dat hij zich in dit schot
schrift ongeloofwaardig gemaakt heeft,
want schrijven kan hij. Jammer, dat hij
door zijn blinde haat geen juist beeld
heeft kunnen geven van de mensen.
Hollanders zijn geen lieverdjes, nu
niet en toen niet. Maar de figuren, die
B.V. ons schildert zijn voor mij, ik zei
het alongeloofwaardig.
Met een bladzijde-lange opsomming
van ongeschreven hoofdstukken be
ëindigt B.V. zijn boek. Ik zou uit eigen
ervaring puttend, daaraan een aantal
verhaaltjes kunnen toevoegen, bizar,
vermakelijk of verdrietig. Het is maar
(lees verder pagnia 10, 1e kolom)
5
