Aantekeningen na een reis over Java en Bali I
Wetex Textiles
18
Nee, ik ga geen reisbrieven schrijven. Er verschijnen meer dan genoeg reis
beschrijvingen in Tong Tong, die de indrukken van diverse temperamenten en
ervaringen vertolken en aldus een beeld geven van het moderne Indonesië
gezien door de ogen van degenen die het "oude Indië" gekend hebben. Ik ben
niet eigenwijs genoeg om te menen dat ik daar veel aan toe kan voegen. Bo
vendien zullen de meesten onzer, die zo'n sentimental journey hebben gemaakt
het over één algemene conclusie eens zijn: veel is er veranderd, maar veel is
hetzelfde gebleven.
AMSTELVEEN, VRAAGT:
pittige, jonge vrouw
met kennis van typen en steno
Ned./Eng. voor ons kantoor/
showrooms in actuele jonge
mode.
Wij wachten op Uw telefoontje:
020 -45 45 34 of 45 85 78, na 20
uur 020-45 37 07.
Inmiddels tekenen wij,
hoogachtend,
Wetex Textiles B.V.
Tijdens een reis over Java en Bali heb
ik mij soms terugverplaatst gezien in
de periode vijftig jaar geleden, toen
ik zo'n jaar of zeven in dat heerlijke
land werkte en zweetteMaar een
enkele aantekening na een verblijf van
twee maanden bij vrienden en kennis
sen (vrijwel élle Indonesiërs, kan ik
niet nalaten neer te schrijven).
Zoals ik zei: veel is veranderd, veel
is hetzelfde gebleven. Vijftien kilome
ter buiten de grote stad vindt men op
het platteland het ons zo dierbare In
dië terug. Misschien is de bevolking,
althans in West Java, wat vrijmoediger
dan vroeger, hier en daar verrast een
groot complex, dat een kazerne blijkt
te zijn de voorbijganger, maar het
landvolk op de sawahs lijkt als twee
druppels water op zijn voorvaderen.
Op weg naar en op de Puncak treft
de reiziger de enorme uitbreiding van
het bungalowpark, maar dat is alles.
Voor je zover bent heb je het nieuwe
Jakarta gezien en ben je geschrokken
van de nieuwe zaken- en hotelwijk in
de omgeving van het oude Gambir en
de Jalan Moh. Thamrin. De "functione
le" bouw overwoekert in ongekend
tempo het oude Indië zonder er een
spoor van over te laten. Dit nieuwe
Manhattan vind ik karakterloos maar
is tegelijkertijd de trots van de recht
geaarde Jakartaan, want het is immers
het bewijs "dat we dat óók kunnen",
een demonstratie van de vaart waar
mee de hoofdstad zijn plaats in de
rij der wereldsteden gaat innemen.
Dat het ook anders kan bewijst Ban
dung, waar een aantal ook functionele
gebouwen nochtans een zeker Indo
nesisch of althans "tropisch" karakter
vertonen en niet, zoals in Jakarta, ge
bouwen zijn die overal ter wereld zou
den kunnen staan en geen enkele
band met de omgeving hebben. Dit
alles "dank zij" het monster AC, of
wel, de airconditioning.
Ofschoon de afstand tussen zeer rijk
en zeer arm eer schijnt toe- dan af te
nemen zijn er tekenen van welvaart
vooral in de middenklasse. Bijvoor
beeld in de vorm van het bezit van
motorfietsen en brommers, die men
thans in zeer groten getale tegen
komt. De ergste moeilijkheden als
gevolg van de Pertamina-debacle
schijnen te zijn opgelost. De regering
maakt blijkbaar ernst met de bestrij
ding van de corruptie, getuige het in
teressante artikel van Agus Daruch
in dit nummer. De lezing ervan wordt
warm aanbevolen aan hen die voor
nemens zijn Indonesië te bezoeken,
want "pungli" en de bestrijding daar
van vormen de topic of the day in
conversatie en kranten. Het onmiddel
lijk resultaat van de campagne is al
zichtbaar in bijvoorbeeld de douane
ontvangsten die in korte tijd fantas
tisch stegen. Nu het tempo van af
handeling van de lading der zeesche
pen niet langer afhankelijk is van
smeergeld gaat alles veel vlotter.
Het nieuwe Kebajoran en het super
latief chique Kemang zijn thans ook
bereikbaar via een nieuwe verbinding
die ongeveer parallel loopt met de Jl.
Moh. Thamrin en de Jl. Gen. Sudirman.
Vooral in de zijstraten treft de be
zoeker het merkwaardig bëeld van
grote, door blanken bewoonde huizen
midden in de kampong. Een gek men
gelmoes van het moderne Indonesië
met het oude Indië.
Dat zit zó: vreemdelingen kunnen geen
onroerend goed bezitten. Wat gebeurt
er nu? Ondernemende Indonesiërs ko
pen een aantal kampong-erfjes op,
maken de huisjes met de grond gelijk
en bouwen daarop een "Europees"
huis, dat ze vervolgens tegen een fors
bedrag verhuren. Voor een behoorlijk
huis wordt al gauw 1.000 per maand
huur betaald en vaak geldt bij de ver
huur ook nog de voorwaarde, de volle
huursom voor de duur van het huur
contract vooruit te betalen. Dat be
tekent dat de eigenaar over een zo
danige som komt te beschikken dat
hij aanstonds weer van voren af aan
kan beginnen met de aankoop van
grond om daarop weer een voor
vreemdelingen aantrekkelijk huis neer
te zetten. Enzovoort, enzovoort. Er zijn
dus ook manieren om snel rijk te wor
den zonder te knoeien! Ofschoon
Nog een goede raad voor Nederlan
ders die naar Indonesië reizen (hun
aantal schijnt hoe langer hoe groter
te worden): maak gebruik van de mo
gelijkheden die de Postcheque en Gi
rodienst biedt nu betaalcheques in In
donesië worden geaccepteerd door de
Girodienst aldaar. Zonder moeite of
omslag krijgt men voor een betaal
cheque tot het maximum van 200,
niet minder dan 50.000 rupiahs. Na
verrekening met de dagkoers blijkt
echter uit uw dagafrekening dat men
6,20 per duizend rupiahs betaalt
310,voor Rp. 50.000). De afwik
keling geschiedt zeer vlot op de Giro
kantoren die men overal in de grote
steden aantreft (in Jakarta op het voor
malig Waterlooplein - Lapangan Ban-
teng - Men hoeft niet met zijn dol
lars bij de bank in de rij te staan en
komt op de simpelste wijze in het
bezit van de nodige rupiahs. Erg ge
makkelijk en plezierig! JHR.
(wordt vervolgd)
Bambu-transport per cikar: een beeld van dat onveranderde Indonesië, zoals velen het
bij hun weerzien terugzagen en genoten. Onderstaande foto werd in Yogya genomen.
(Foto: Rogier)