AND A EN PLAN, ASSYOOI
KIMM Indische spekkoek
BESTEL TIJDIG
TOKO MAS INDONESIA (Nahasa BV.)
Wetenswaardigheden aangaande de Bahasa Indonesia.
(SLOT)
door A. Ed. Schmidgall-Tellings
Nu dienen we even over te schakelen op een ander chapiter om een nog duide
lijker begrip te krijgen van de achtergrond van het woord Puan dat door Takdir
Alisjahbana werd geintroduceerd. Zoals U weet gebruiken Indonesië en Maleisië
sinds 17 augustus 1972 hetzelfde orthografische systeem. Dat wil zeggen dat
Indonesiërs en Maleisiërs elkanders boeken kunnen LEZEN. We benadrukken
hier het woord LEZEN, omdat dit nog niet impliceert dat men de tekst ook voor
de volle 100% kan begrijpen. Er zijn in het Indonesisch en Maleisisch nog altijd
een massa woorden te vinden die onbegrijpelijk zijn voor een van de twee in
deze nieuwe spelling participerende landen.
Stort 15,op giro 158225 en
U ontvangt een spekkoek van
ca. 500 gram, in speciale ver
pakking, franco thuis.
"KIMM", Joh. Verhulststraat 98,
Amsterdam-Z. Tel. 020-72 84 61
Het verschil tussen Indonesisch-Maleis
(als we even deze samenstelling mo
gen gebruiken) en Maleisisch-Maleis
is ongeveer hetzelfde als dat tussen
British English en American English,
waarvan G. B. Shaw zo terecht heeft
gezegd, dat "England and America
are two countries separated by the
same language" Mutatis mutandis,
zijn deze woorden natuurlijk ook op
Indonesië en Maleisië van toepassing.
Maar, laten we eens wat dieper achter
de coulissen kijken. Er bestaat name
lijk tussen Indonesië en Maleisië ook
een "overeenkomst om geleidelijk aan
te geraken tot een renovatie van de
bestaande terminologieën", welke in
beide landen in gebruik zijn (en mis
schien ook om geleidelijk aan en ge
ruisloos nu reeds elkanders bestaande
terminologieën de landsgrenzen bin
nen en uit te smokkelen.
De huidige stand van zaken is, dat
Maleisië percentsgewijs meer Indone
sische woorden heeft overgenomen
dan omgekeerd. Men moet niet verge
ten dat momenteel vele Indonesische
leerkrachten in Maleisië doceren en
dat vele Maleisische studenten in In
donesië hun universitaire studies vol
tooien. Vaak nemen ze dan ook een
Indonesische vrouw meer naar hun
negorij! Verder ontvangen Maleisische
militairen 'n opleiding in Indonesië. De
Chef Staf van de Indonesische land
macht Generaal Makmun Murod ver
klaarde op 6 juni 1977 ten overstaan van
de pers, dat Indonesië en Maleisië op
het ogenblik werken aan de totstand
koming van één uniforme militaire ter
minologie. Hoever men is gekomen
met deze samenwerking op militair ge
bied is van achter onze schrijfmachine
onmogelijk na te gaan. Maar, vast
staat dat tijdens de laatste luichtmacht-
manoeuvres tussen Indonesië en Ma
leisië welke vijf dagen hebben geduurd
een kleine kink in de Indonesisch-
Maleisische kabel is gekomen. Dono
Indarto, Eerste Maarschalk bij de In
donesische Luchtmacht was van me
ning dat zijn mannetjes de internatio
nale luchtvaartterminologie zouden be
zigen, zoals in gebruik bij de Tentara
Udara Di-Raja Malaysia (Malaysian
Royal Air Force), maar al spoedig
bleek dat zijn crewmembers zich had
den bediend van de Indonesische ter
minologieRest niets anders voor
Indarto dan zich de volgende state
ment te laten ontvallen: "Lha ini' meru-
pakan masalah yang agak mengham-
bat(Nu, dit is een kwestie welke
nogal vertragend heeft gewerkt
Terugkomende op dat Tuan-Tuan dan
Puan-Puan, deze uitdrukking wordt na
melijk al jarenlang in Maleisië en Sin
gapore gebezigd. Puan komt van em-
pu c.q. mpu, een woord dat vroeger
werd gekoppeld en voorafging aan de
namen van bekende pujangga's (dich
ters, filosofen, literatoren, geleerden,
enz.) zoals Mpu Tantular, de auteur
van de Pararaton. Dit grote prozaïsche
werk bevat een collectie verhalen be
trekking hebbende op de geschiede
nis van de Singasari en Majapahit dy
nastieën. Tussen twee haakjes, var.
hem is het motto Bhinneka Tunggal Ika
(Eenheid in Verscheidenheid) afkom
stig, dat in het Staatswapen prijkt. Om
dat dit Mpu waarschijnlijk in de boven
genoemde dynastieën werd gebezigd
om er geleerden mee aan te duiden,
heeft de Universitas Nasional (Natio
nale Universiteit), waarvan Prof. Mr.
Sutan Takdir Alisjahbana de geestelij
ke vader en rektor is, dit Mpu gepro
moveerd tot een honoraire titel voor
professoren die de leeftijd van 60 jaar
hebben bereikt. De eerste Indone
sische professor die dit predikaat
deelachtig is geworden, was wijlen
Prof. Dr. Raden Mas Ngabei Poerba-
tjaraka. Zover ons bekend is nadien
dit Mpu niet meer toegekend aan enige
professor.
Later is men dit empu gaan bezigen
om er de schrijver van een (literair)
werk mee aan te duiden. Het boek
vangt dan aan met de frase Yang em-
punya ceritamet de betekenis
van "de (persoon die) bezitter (is) van
het verhaalM a.w. empunya dat
zich nog later tot punya heeft verkort,
betekent eigenlijk "zijn eigenaar" (pu
eigenaar, nya zijn; denk aan
bukünya zijn boek, rumahnya zijn
huis). E.e.a. blijkt duidelijk uit het vol
gende zinnetje: Buku itu saya punya,
letterlijk "Dat boek ik (ben) zijn eige
naar", dus, "Dat boek is van mij."
Meestal is het bovenstaande het ant
woord op een vraag met siapa punya?
(Wie (is) zijn eigenaar?) Dus, Buku ini
siapa punya? Buku itu saya punya.
"Dit boek wie (is) zijn eigenaar? Dat
boek ik (ben) zijn eigenaar." Of, "Van
wie is dit boek? Dat boek is van mij".
In de spreektaal hoort men veelvuldig
voor bovenstaande zinnetjes: Siapa
punya buku ini? Itu buku punya saya.
Grammaticaal gesproken natuurlijk on
acceptabele constructies.
In het dagelijks leven heeft men dit
Indonesisch Juweliersbedrijf
Diamantair
JUWELEN 22 KARAAT GOUD GEZETTE BRILJANTEN
Ringen: markiesringen, 13, 18, 20, 26 briljanten. Elisabeth model 23 bril
janten. Slagringen rozet, rijringen, fantasie etc.
Armbanden Stijve armbanden met een, twee, drie rijen briljanten, ster model,
rozet model, slangarmbanden etc. (ook verkrijgb. schakel model).
Markieshangers: Druiventros, ati, wadjik, peer, rozet etc.
Markiesoorknoppen: eensteen tjengkeh model, ster model, rozet etc.
NIEUW: 22 KARAAT EN 24 KARAAT GOUDEN SIERADEN
Ringen Kronchongringen, trouwringen, ringen met echt robijn, saffier,
jade (giok), smaragd en CATS EYE.
Verkrijgbaar losse stenen, biduri pandan.
Halsketting kalung model padi, terate, bidji ketimun klassiek, blokjes etc.
Hangers mainan met edelstenen, grote ronde hanger met Chinese letter,
ati. anker munt (ringgit mas), Kruis Kuku matjan vishangers etc.
Oorknoppen met of zonder steen, tjengkeh, kriool, Shanghai clips peppers etc.
Armbanden grote brede Srikit, rantal, plintiran, muntarmbanden, kronchong,
tractor armbanden, slangarmbanden etc.
DOOR EIGEN IMPORT EN FABRIKAAT: 30-40% LAGERE PRIJZEN
Amsterdam Oud Zuid - Albert Cuypstraat 142 - Telefoon 020-71 87 28
J. C. v. Oostzanenlaan 20 - HEEMSTEDE - Telefoon 023-28 48 32
12
