P0IRRIE
Aantekeningen na een reis over Java en Bali CII
Kamus Kantong
Kramers Kamus Belanda
In de vijftiger jaren zei een Amerikaans journalist, die Jakarta voor het eerst
bezocht, na een rondrit per auto dat hij nog nergens ter wereld zulk een goed on
georganiseerd verkeer had ontmoet. Het was een ironisch grapje, maar het
schoot mij te binnen bij het aanschouwen van het huidige, sedert zeker nog vele
malen drukker verkeer in het moderne Jakarta. In tegenstelling tot de vele kri-
tikasters van de Indonesische chauffeur, die hem schrikachtig, onbetrouwbaar
en blufferig vonden ben ik altijd een bewonderaar geweest van dit specimen.
Natuurlijk was er - en is er - nog altijd
en overal kaf onder het koren. Mis
schien heb ik het altijd goed getroffen
met mijn chauffeurs. Hoe dit zij, mijn
waardering voor de soepelheid van
geest en pols van vertegenwoordigers
van het nobele beroep is zo mogelijk
nog gestegen tijdens mijn jongste ver
blijf. Niet mijn waardering voor zijn
kennis, respectievelijk de toepassing
van de verkeersregels, waarmee nog
aanzienlijk meer dan in Nederland de
spot wordt gedreven - en dat zegt wat!
Meestal lopen de experimenten op dit
gebied toch nog goed af, ofschoon...
er vallen dagelijks niet minder dan
gemiddeld vijftien doden in het ver
keer. Meestal zijn dat echter geen au
tomobilisten maar voetgangers, die in
het beangstigend drukke verkeer het
hoofd verliezen bij het oversteken. Een
grote verbetering is, sedert mijn vorig
bezoek in 1971, de aanwezigheid van
verkeerslichten op drukke kruisingen.
Daar gedraagt men zich zeer discipli
nair. Ook bij de spoorwegovergangen,
meestal uiterst summier beveiligd, zo
als aan de oostzijde van Medan Mer-
deka - het vroegere Koningsplein -
waar geen spoorwegbomen meer zijn,
probeert niemand "nog net even" over
te steken.
Het wagenpark is thans uitgebreid met
de bajaj (spreek uit badjai), naar ik mij
heb laten vertellen een product uit
India, voorzien van drie wielen. De
chauffeur bevindt zich voorin; achterin
is plaats voor drie personen - het aan
tal is berekend op de gebruikelijke
slanke bouw van onze Indonesische
vrienden en vriendinnen. Met drie ste
vige Nederlanders hoef je het niet te
proberen! Naast de demo's en ander
klein spul is de bajaj een vorm van
openbaar vervoer en draagt zijn steen
tje bij in dit chaotisch geheel.
Overal ter wereld vindt men tekenen
die het onderscheid in rang en stand
markeren: status-symbolen, en overal
schijnt de behoefte to keep up with the
Joneses een belangrijk deel van de
aandacht in beslag te nemen. U her
innert zich de lange pinknagel van de
Javaan, die daarmee duidelijk maakte
dat hij zich toch vooral niet met zo
iets minderwaardigs als handenarbeid
bezighield. Of de vulpennen in de lin-
kerbovenzak, die duidelijk maakten
dat de drager een intellectueel was, of
zichzelf er in ieder geval voor aanzag
De nieuwe elite die sedert de onaf
hankelijkheid ontstond demonstreerde
zich naar buiten door het ruime ge
bruik van auto's, bij voorkeur van het
gerenommeerde merk Mercedes.
Nu behoort de Mercedes bovendien
air-conditioned te zijn.
Maar er zijn ook andere symbolen die
moeten aantonen dat men niet alleen
weet hoe het hoort maar ook vermo
gend genoeg is o.m dat te tonen. En
dat, terwijl juist de president het voor
beeld geeft in soberheid en het ge
bruikelijke pakean deftig heeft afge
schaft: het zwarte of donkerblauwe
"geklede" kostuum dat op dure par
tijen "de rigeur" was. Daar de presi
dent thans ook bij officiële gelegen
heden meestal in batik shirt verschijnt
hangt het deftige pak nu in de kast.
Maar om terug te keren tot het nieuw
ste status symbool: U mag het geloven
of niet, dat is het kamerbreed tapijt!
Ik ben kennelijk te oud om nog met de
tijd mee te gaan maar in mijn opinie
is er voor de tropen niets gekkers te
verzinnen dan een vloerbedekking die
zich uitstrekt over de volle breedte
tussen vier muren! Wat was er pret
tiger dan op je blote voeten op de
marmeren of betegelde vloer te lopen!
En wat een enorm stofnest moet in de
droge tijd zo'n tapijt niet worden - om
te zwijgen van de modder in de regen
tijd! Een subtiel detail: wie bovendien
de wanden van zijn vertrekken ook
nog laat behangen, heeft zich aan de
top van de beau monde genesteld
Er zijn zelfs hotels die adverteren dat
zij logies aanbieden in vertrekken met
kamerbreed tapijt
Natuurlijk zal ook deze mode voorbij
gaan. De mode wisselt namelijk snel
in Indonesië. Maar wat niet wisselt is
het snelle tempo van verandering van
het oude tropenland in een wat men
noemt "modern" land. Niet alleen het
karakter van de bebouwing verandert.
Zelfs de villaatjes die vóór de oorlog
in Menteng al de statige oude behui
zingen vervingen die zo verrukkelijk
aan de eisen van het klimaat waren
aangepast hadden nog een min of
meer "tropisch" karakter. Het monster
AC (airconditioning) maakt het moge
lijk, in een kleine ruimte, desgewenst
zonder ramen, zijn leven te slijten of
zijn werk te doen Leve de nieuwe
zakelijkheid I
JHR.
(wordt vervolgd)
Lang gewacht, eindelijk weer te
krijgen
door Amin Singgih
Drs. W. Mooyman
Uitstekend zakwoordenboekje
Bahasa-Ned. v.v.
IN DE NIEUWE SPELLING I
f 7,25 porto f 1,70
groot woordenboek Bahasa-Ned.
v.v.
f 54,porto f 4,
HOTEL "DE RUITER" HOUTHEM
bij Valkenburg (Z.L.). St. Gerlach 43
tel. 04406 -4 03 18.
Riant uitzicht op het Geuldal
doet denken aan de mooie rustige om
geving van de Preanger
Zeer geschikt voor diegenen die op me
disch advies een rustkuur moeten onder-
gaan.
Met dieet-patiënten wordt rekening ge
houden
Alle kamers centraal verwarmd en voorzien
van warm en koud stromend water.
Prijzen per persoon en per dag; Incl. be
diening en B.T.W.. Logies met ontbijt
f 20,p.p.p.d. Half pension f 30,p.p.
p.d. Kamer met douche en toilet, logies
met ontbijt f 30.— p.p.p.d. Kamer met dou
che en toilet half pension f 38,p.p.p.d.
"En ik heb jou
nog zo gezegd:
Een schilderij van
kleine gubung
met een
Waringinboom
ervoor".
28
